Altun Yaruk Sudur Metninde Sadece İkileme Yapısında Görülen Fiiller Üzerine

Dil Araştırmaları Pub Date : 2023-02-10 DOI:10.54316/dilarastirmalari.1186363

Abdullah Uğur, Hacer Tokyürek

{"title":"Altun Yaruk Sudur Metninde Sadece İkileme Yapısında Görülen Fiiller Üzerine","authors":"Abdullah Uğur, Hacer Tokyürek","doi":"10.54316/dilarastirmalari.1186363","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Türkçenin belli bir varlık ve biçim kazandığı her dönemde ikilemeler vardır. İkilemeler, Türkçenin ifade gücüne zenginlik katması bakımından en az atasözleri ve deyimler kadar önemli kalıplaşmış ögelerdir. Bu ögeler, Türkçenin sözlü ve yazılı olmak üzere anlatımdaki zenginliğini gösteren en önemli ifade biçimlerinden biridir. Son zamanlarda Eski Uygur Türkçesinde ikilemeler üzerine yapılan çalışmaların sayısı artmış ve ikilemelerin tarihî metinlerimizdeki önemine dikkat çekilmeye başlanmıştır. Eski Uygur Türkçesi metinlerinde de çokça geçen bir ifade biçimi olan ikilemeler, Türkçenin ilk yazılı kaynaklarından günümüze kadar kendisini göstermektedir. \nBu çalışmada, Altun Yaruk Sudur metninde sadece ikileme yapısında görülen fiiller tespit edilmiştir. Çalışmada tespit edilen ikilemelerin kullanım sıklığına yer verilmiştir. İkilemeler, alfabetik olarak sıralandıktan sonra anlamı ve kökeni ile ilgili açıklamalar üzerinde durulmuş, ikilemeyi oluşturan fiillerin açur- suvsat- ‘aç susuz bırakmak’, tal- yüg- ‘bayılmak2’ örneklerinde olduğu gibi sadece ikileme yapısında görüldüğü veya ikilemeyi oluşturan iki fiilden birinin ısur- sok- ‘ısırmak2, sokmak2’ ve ursuk- bėrtin- ‘vurulmak2, yaralanmak2’ örneklerinde olduğu gibi ikileme yapısında görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır.","PeriodicalId":346409,"journal":{"name":"Dil Araştırmaları","volume":"190 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-02-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Dil Araştırmaları","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1186363","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Türkçenin belli bir varlık ve biçim kazandığı her dönemde ikilemeler vardır. İkilemeler, Türkçenin ifade gücüne zenginlik katması bakımından en az atasözleri ve deyimler kadar önemli kalıplaşmış ögelerdir. Bu ögeler, Türkçenin sözlü ve yazılı olmak üzere anlatımdaki zenginliğini gösteren en önemli ifade biçimlerinden biridir. Son zamanlarda Eski Uygur Türkçesinde ikilemeler üzerine yapılan çalışmaların sayısı artmış ve ikilemelerin tarihî metinlerimizdeki önemine dikkat çekilmeye başlanmıştır. Eski Uygur Türkçesi metinlerinde de çokça geçen bir ifade biçimi olan ikilemeler, Türkçenin ilk yazılı kaynaklarından günümüze kadar kendisini göstermektedir. Bu çalışmada, Altun Yaruk Sudur metninde sadece ikileme yapısında görülen fiiller tespit edilmiştir. Çalışmada tespit edilen ikilemelerin kullanım sıklığına yer verilmiştir. İkilemeler, alfabetik olarak sıralandıktan sonra anlamı ve kökeni ile ilgili açıklamalar üzerinde durulmuş, ikilemeyi oluşturan fiillerin açur- suvsat- ‘aç susuz bırakmak’, tal- yüg- ‘bayılmak2’ örneklerinde olduğu gibi sadece ikileme yapısında görüldüğü veya ikilemeyi oluşturan iki fiilden birinin ısur- sok- ‘ısırmak2, sokmak2’ ve ursuk- bėrtin- ‘vurulmak2, yaralanmak2’ örneklerinde olduğu gibi ikileme yapısında görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır.

查看原文本刊更多论文

在土耳其语获得某种存在和形式的每个时期，都会出现困境。就增加土耳其语表达力的丰富性而言，困境与谚语和习语一样，都是重要的定型元素。这些元素是显示土耳其语口头和书面表达丰富性的最重要的表达形式之一。最近，对古维吾尔土耳其语中双关语的研究越来越多，双关语在我们的历史文本中的重要性也开始受到重视。双关语也是古维吾尔土耳其语文本中的一种表达形式，从最早的土耳其语书面语来源一直到现在都有双关语的出现。在本研究中，只确定了《阿勒腾-亚鲁克-苏都尔》文本中出现的双关结构的动词。本研究中确定的两难动词的使用频率见下表。在按字母顺序列出两难句后，强调了对其含义和起源的解释，并得出结论：构成两难句的动词只出现在两难句结构中，如 açur- suvsat- '饥渴难耐'、tal- yüg- '晕倒2'等例子，或者构成两难句的两个动词之一出现在两难句结构中，如 ısur- sok- '咬2、刺2'和 ursuk- bėrtin- '中弹2、受伤2'等例子。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Dil Araştırmaları

自引率

0.00%

发文量