Akışkan Modernite ve Performans Toplumu Bağlamında Eğitimi Yeniden Düşünmek

Abstract

Bu makale Zygmunt Bauman’ın akışkan modernite ile Byung-Chul Han’ın performans toplumu kavramsallaştırmaları üzerinden geç modern toplumda eğitimin mahiyetini irdelemeyi amaçlamaktadır. Bir toplumsal kurum olarak eğitim, sosyolojik, politik, ekonomik ve kültürel veçhelerinden soyutlanarak anlaşılamayacak bir fenomen olduğundan, eğitimi daha çok okul içi pratiklere hasreden ve hapseden çağdaş eğitim anlayışı karşısında eğitimin hakikatini anlayabilmek adına meseleyi bütüncül bir bakışla ele almak hayati önem arz etmektedir. Bu yüzden Bauman’ın sosyolojik, Byung-Chul Han’ın felsefi yaklaşımları geç modern dönemde imal edilen insan tipolojisinin özelliklerini etraflıca ortaya koyuyor oluşlarıyla bu makaledeki temel tartışmaları oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında varılan temel sonuç, sosyoloji ve felsefe disiplinlerinin birbirini tamamlayıcı hususiyetlerinin Bauman ve Byung-Chul Han’ın görüşleri bağlamında da geçerli olduğudur. Bu anlamda Bauman’ın akışkan modernite kavramıyla ve Byung-Chul Han’ın da performans toplumu kavramıyla detaylandırdığı geç modern dönem analizlerinde günümüzde politik ve ekonomik politikalar dâhilinde işe koşulan araçlar vasıtasıyla imal edilmekte olan insan tipolojisinin ihtiva ettiği genel özelliklerin birbirine benzer olduğu görülmektedir. Dahası Bauman’ın sosyolojik yorumları ile Byung-Chul Han’ın felsefi görüşlerinin birçok yerde birbirini tamamlayan tespitlere tekabül ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada varılan sonuçlar geç modern dönemin karmaşık yapısı dikkate alındığında eğitimin daha iyi anlaşılabilmesi adına eğitimle alakalı meselelerin disiplinler arası bir yaklaşımla ele alındığı takdirde daha sağlıklı bir yorumlamaya tabi tutulabileceğini öngörmektedir.