MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI’NDAN MUDANYA MÜTAREKESİ’NE TÜRK SİYASAL EGEMENLİK MÜCADELESİ

BENGİ Dünya Yörük-Türkmen Araştırmaları Dergisi Pub Date : 2022-12-27 DOI:10.58646/bengi.1217312

Lütfi Arslan

{"title":"MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI’NDAN MUDANYA MÜTAREKESİ’NE TÜRK SİYASAL EGEMENLİK MÜCADELESİ","authors":"Lütfi Arslan","doi":"10.58646/bengi.1217312","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Ateşkes Anlaşması ile Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı’ndan çıkarak, savaş durumuna son vermiştir. Ateşkes, stratejik nokta ve bölgelerin işgaline zemin hazırlarken; boğazlar, demir yolları ve limanların kontrolünün İtilaf Devletleri denetimine verilmesine yol açmıştır. Ayrıca Mondros Ateşkesi; orduların terhis edilmesine, donanmanın teslimine ve hava birliklerinin dağıtılmasına neden olmuştur. Bu maddeleri ile Mondros; bir ateşkes anlaşmasından ziyade bir barış anlaşması niteliği ile ön plana çıkmıştır. Ateşkes hükümleri, Osmanlı Devleti’nin siyasal egemenliğini sınırlandırmış ve hakimiyetini tartışmalı hale getirmiştir. Böylece, Mondros Ateşkes Anlaşması ile Osmanlı Devleti fiilen sona ermiştir. Mondros Ateşkesi sonrasında Osmanlı topraklarının işgali, Mustafa Kemal Paşa önderliğinde Türk istiklal mücadelesinin başlamasına etki etmiştir. Genelgeler ve kongreler ile örgütlenen milli mücadele hareketi, TBMM’nin açılması ile kurumsal bir kimlik kazanmıştır. TBMM’nin açılmasından sonra düzenli ve disiplinli orduların kurulmasına başlanmıştır. Bu sırada yapılan bir dizi savaş ardından icra edilen Büyük Taarruz sonucunda Yunanlar Anadolu’dan atılmıştır. Yunanlar, Anadolu’dan atıldıktan sonra İstanbul’un kurtarılması için Türk ordusu tarafından bir harekât başlatılmıştır. Bu durum Türk ve İtilaf güçlerinin karşı karşıya gelmesine neden olmuştur. Sonuçta olası bir savaşı engellemek için taraflar arasında yapılan görüşmeler sonucunda Mudanya Ateşkes Anlaşması imzalanmıştır. Mudanya ile İtilaf güçleriyle olan savaş haline son verilmiştir. Ayrıca İstanbul ve boğazlar ve Doğu Trakya’nın yönetimi TBMM’ye devredilmiştir. Böylece Mudanya Ateşkesi ile Osmanlı Devleti de hukuken sona ermiş oldu. Mondros Ateşkesi ile Osmanlı Devleti’nin siyasal egemenliği sınırlandırılmış, Mudanya ile de Türk devletinin hakimiyeti pekişmiştir. İki mütareke farklı şartlar altında ve farklı dönemlerde imza edilerek, Türk tarihindeki yerini almıştır. Osmanlıdan Cumhuriyet Türkiye’sine geçişte Türk siyasal egemenliğinin yeniden tesis edilmesinin siyasi ve askeri safhalarındaki kritik ve stratejik noktalar ortaya konulmaya çalışılan bu araştırmada, arşiv belgeleri ve tetkik eser-makaleler nitel araştırma yöntemiyle analiz edilmiştir. I. Dünya Savaşı ile zarar gören Türk siyasal egemenlik anlayışının Milli Mücadelenin kazanılarak yeniden tesis edildiği görülmüştür.","PeriodicalId":239832,"journal":{"name":"BENGİ Dünya Yörük-Türkmen Araştırmaları Dergisi","volume":"80 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-12-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"BENGİ Dünya Yörük-Türkmen Araştırmaları Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.58646/bengi.1217312","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Ateşkes Anlaşması ile Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı’ndan çıkarak, savaş durumuna son vermiştir. Ateşkes, stratejik nokta ve bölgelerin işgaline zemin hazırlarken; boğazlar, demir yolları ve limanların kontrolünün İtilaf Devletleri denetimine verilmesine yol açmıştır. Ayrıca Mondros Ateşkesi; orduların terhis edilmesine, donanmanın teslimine ve hava birliklerinin dağıtılmasına neden olmuştur. Bu maddeleri ile Mondros; bir ateşkes anlaşmasından ziyade bir barış anlaşması niteliği ile ön plana çıkmıştır. Ateşkes hükümleri, Osmanlı Devleti’nin siyasal egemenliğini sınırlandırmış ve hakimiyetini tartışmalı hale getirmiştir. Böylece, Mondros Ateşkes Anlaşması ile Osmanlı Devleti fiilen sona ermiştir. Mondros Ateşkesi sonrasında Osmanlı topraklarının işgali, Mustafa Kemal Paşa önderliğinde Türk istiklal mücadelesinin başlamasına etki etmiştir. Genelgeler ve kongreler ile örgütlenen milli mücadele hareketi, TBMM’nin açılması ile kurumsal bir kimlik kazanmıştır. TBMM’nin açılmasından sonra düzenli ve disiplinli orduların kurulmasına başlanmıştır. Bu sırada yapılan bir dizi savaş ardından icra edilen Büyük Taarruz sonucunda Yunanlar Anadolu’dan atılmıştır. Yunanlar, Anadolu’dan atıldıktan sonra İstanbul’un kurtarılması için Türk ordusu tarafından bir harekât başlatılmıştır. Bu durum Türk ve İtilaf güçlerinin karşı karşıya gelmesine neden olmuştur. Sonuçta olası bir savaşı engellemek için taraflar arasında yapılan görüşmeler sonucunda Mudanya Ateşkes Anlaşması imzalanmıştır. Mudanya ile İtilaf güçleriyle olan savaş haline son verilmiştir. Ayrıca İstanbul ve boğazlar ve Doğu Trakya’nın yönetimi TBMM’ye devredilmiştir. Böylece Mudanya Ateşkesi ile Osmanlı Devleti de hukuken sona ermiş oldu. Mondros Ateşkesi ile Osmanlı Devleti’nin siyasal egemenliği sınırlandırılmış, Mudanya ile de Türk devletinin hakimiyeti pekişmiştir. İki mütareke farklı şartlar altında ve farklı dönemlerde imza edilerek, Türk tarihindeki yerini almıştır. Osmanlıdan Cumhuriyet Türkiye’sine geçişte Türk siyasal egemenliğinin yeniden tesis edilmesinin siyasi ve askeri safhalarındaki kritik ve stratejik noktalar ortaya konulmaya çalışılan bu araştırmada, arşiv belgeleri ve tetkik eser-makaleler nitel araştırma yöntemiyle analiz edilmiştir. I. Dünya Savaşı ile zarar gören Türk siyasal egemenlik anlayışının Milli Mücadelenin kazanılarak yeniden tesis edildiği görülmüştür.

查看原文本刊更多论文

随着 1918 年 10 月 30 日《穆德罗斯停战协定》的签署，奥斯曼帝国退出了第一次世界大战，结束了战争状态。虽然停战协定为占领战略要地和地区铺平了道路，但却导致海峡、铁路和港口的控制权落入协约国手中。此外，蒙德罗斯停战协定还导致军队复员、海军投降和空军解散。有了这些条款，蒙德罗斯停战协定作为和平条约而非停战协定凸显出来。停战协定的条款限制了奥斯曼帝国的政治主权，使其主权备受争议。因此，随着《穆德罗斯停战协定》的签订，奥斯曼帝国事实上已经灭亡。穆德罗斯停战后，奥斯曼帝国的土地被占领，这对土耳其在穆斯塔法-凯末尔-帕夏领导下开始独立斗争产生了影响。以通告和大会形式组织起来的民族斗争运动，随着土耳其大国民议会的成立而获得了机构身份。土耳其大国民议会成立后，开始建立正规和纪律严明的军队。与此同时，经过一系列战争，希腊人在大举进攻中被逐出安纳托利亚。希腊人被逐出安纳托利亚后，土耳其军队发起了解放伊斯坦布尔的行动。这种情况导致土耳其和协约国之间的对抗。因此，为了防止可能发生的战争，双方经过谈判签订了《穆达尼亚停战协定》。随着《穆达尼亚停战协定》的签订，土耳其与协约国的战争状态宣告结束。此外，伊斯坦布尔、海峡和东色雷斯的行政管理权也移交给了土耳其大国民议会。因此，随着穆丹亚停战协定的签订，奥斯曼帝国在法律上宣告终结。蒙德罗斯停战协定》限制了奥斯曼帝国的政治主权，而《穆达尼亚停战协定》则加强了土耳其的国家主权。这两份停战协定是在不同时期的不同条件下签署的，并在土耳其历史上占有各自的地位。在本研究中，我们采用定性研究方法对档案文件和研究著作-文章进行了分析，试图揭示土耳其从奥斯曼帝国向共和国过渡期间重建土耳其政治主权的政治和军事阶段的关键和战略要点。我们可以看到，土耳其对政治主权的理解在第一次世界大战中受到破坏，但通过赢得民族斗争的胜利得以重建。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

BENGİ Dünya Yörük-Türkmen Araştırmaları Dergisi

自引率

0.00%

发文量