Ćwiczenie się w samopoznaniu jako motyw spajający kompozycję Augustyńskich Wyznań

Abstract

Przynajmniej od momentu ukazania się klasycznego już artykułu Pierre’a Courcelle’a traktującego o Wyznaniach1, trwa dyskusja na temat niejednoznacznie autobiograficznego charakteru tego Augustyńskiego dzieła2. Z dyskusji tej wyłania się obraz, zgodnie z którym zarówno trudno jest traktować Wyznania po prostu jako autobiografię, czyli tekst, którego zasadniczą funkcją jest przybliżenie czytelnikowi postaci i historii autora, jak i nie sposób zaprzeczyć, że wiarygodne wątki autobiograficzne są w Wyznaniach nie tylko obecne, lecz także odgrywają w nich bardzo istotną rolę. Co więcej, nagromadzenie wątków autobiograficznych oraz sposób ich przedstawienia zdecydowanie wyróżnia tę niesłychanie popularną księgę spośród tekstów innych ówczesnych Augustynowi autorów. W punkcie wyjścia określmy więc Wyznania jako przełomową autobiografię duchową, która dysponuje pewnym znaczeniem ogólnoantropologicznym, co rozwinę w dalszej części artykułu3.