Autorstwo własnego życia osoby z niepełnosprawnością (AW-OzN) – od źródeł i konstruktu teoretycznego do projektowania etapów i procedur badawczych

Abstract

Celem tego artykułu jest zaprezentowanie teoretycznych podstaw i wyłonienie kontekstów znaczeniowych koncepcji autorstwa własnego życia osoby z niepełnosprawnością (AWŻ-OzN) oraz wstępne sformułowanie ustaleń metodologicznych związanych z projektowaniem etapów i procedur badawczych. W artykule zostało zdefiniowane pojęcie autorstwa własnego życia osoby z niepełnosprawnością (AWŻ-OzN) w kategoriach wielowymiarowego konstruktu identyfikują¬cego: (1) podmiotowe doświadczenia, (2) dobrostan, (3) niezależność, (4) satysfakcjonującą reali¬zację zadań rozwojowych oraz (5) skuteczne wykorzystywanie wsparcia społecznego. Za podsta¬wę do opracowania koncepcji AWŻ-OzN uznano zmianę paradygmatyczną niepełnosprawności pierwszej dekady XXI w. oraz holistyczną, interdyscyplinarną perspektywę ujmowania osoby z niepełnosprawnością. W artykule odwołano się również do zmiany metodologicznej związa¬nej z pojawieniem się paradygmatu partycypacyjnego badań. Wstępnie sformułowano zadania badawcze, realizowane w pięciu etapach. Podkreślono, że autorstwo własnego życia osoby z nie¬pełnosprawnością jest humanistyczną koncepcją diagnozy i rehabilitacji oraz należy do nurtu kreującego w społeczeństwie pozytywny, sprawczy wizerunek osoby z niepełnosprawnością.