Byung-Chul Han’da “Absürt Olanı İsteyen” Özne: “Yeni Budala” Tiplemesi Üzerine Sosyolojik Bir Çözümleme

Abstract

Sosyoloji literatüründe sözü geçen “yeni insan” tanımlamasını anlama isteği, bu makalenin hikâyesini temsil eder. Tanımlamanın bağlamına yönelik geniş muhteva göz önünde bulundurulursa, bir sınırlandırma yapma zorunluluğu hâsıl olur. Bu sınırlandırmanın Byung-Chul Han tarafından öne sürülen “yeni budala” tiplemesi üzerinden yapılması çalışma için önem arz eder. “Yeni budala” derken neyin kastedildiği, kimlerin bu tipleştirmenin sınırlarına dâhil olduğu söz konusu olduğunda tüketim kavramı karşımıza çıkar. İsteklerin tatminine yönelik bir olgu olarak ele alınan tüketimin bireyin günlük yaşamını hangi ölçülerde etkilediği, nerelere kadar sindiği göz önünde bulundurularak, tüketim öznesinin aktörel varlığı çalışmanın gelişme aşamasını oluşturur. Bu bağlamda; yeni insanı temsil eden, -Byung-Chul Han tarafından da öne sürülen- başarı ve performansa odaklı geç modern özne, tipleştirmenin muhayyel yapısını şekillendirecektir. Tüketim öznesinin “isteyen” bir varlık olması, bu istemeyi “absürt olan” üzerinden gerçekleştirmesi makalenin yönettiği insanın hangi insan olduğu konusunda ipucu verir. Hassaten “isteyen” bir varlık olan tüketim öznesine değer atfetmemizi sağlayan eylemler ve bu eylemleri yöneten gücün “absürt olanı isteyen yeni budala” için nasıl bir anlam ihtiva ettiği söz konusu ipucunu açmamız için önemlidir. Bu anlamda tüketim, insan ve özne ilişkisinin pratiklere yansıyan boyutunu anlayabilmek adına; eylem ve iktidar kavramlarına ayrıca yer verilmiştir. Sonuç olarak bu makalenin hedefi; tüketici olmanın derin anlamlarına bir de Byung-Chul Han’ın kavramları ile bakmak şeklinde düşünülmelidir.