HÜRRİYET GAZETESİ’NDE OSMANLI DEVLETİ’NİN TEMEL MESELELERİ

Abstract

Namık Kemal ve Ziya Paşa’nın müşterek çıkardıkları Hürriyet Gazetesi, edebiyat ve basın tarihi, fikir hareketleri ve sosyal tarih araştırmaları bakımından önem arz eder. Gazetede yer alan hürriyet, adalet, parlamento, vergilendirme, eğitim, bürokrasi gibi kavram ve konular; Türk modernleşmesinin temel taşlarını oluşturur. Hürriyet, 1868 – 1870 yılları arasında, nispeten kısa bir süre zarfında varlığını sürdürür. Buna rağmen toplam 100 sayı çıkmış olan gazetenin, Osmanlı’nın temel sorunlarına iyice odaklandığı görülür. Bilhassa Abdülaziz devrini özetler mahiyettedir. Büyük bir devletin yıkılışının arifesini anlatan makaleleri, haberleri ve yorumları ile Hürriyet’in, bugünün sosyal bilimcileri için zengin bir veri havzası içerdiği tartışılmazdır. Bu çalışmada, gazetenin ele aldığı temel meselelerin ve sorunlara önerdiği çözüm tekliflerinin neler olduğu açıklanacak; bahsedilenlerin günümüz için taşıdığı öneme dikkat çekilecektir. Edebiyat biliminin bir işlevinin de toplumu aydınlatmak olduğu düşünüldüğünde, 154 yıl öncesinin aktüelini, tecrübelerini hatırlatmanın, insanımıza bilinç ve ufuk kazandırmak bakımlarından faydalı olacağı öngörülebilir. Makale, bu amaca hizmet etmektedir.