TOPLUMSAL BİR KAVRAM OLARAK MİTLER VE MODERN DÜNYANIN YENİ MİTLERİ

Abstract

Mitsel anlatılar, insan ve evrenin var oluşuna dair bizlere bir izah sunar. Bu sayede bireyin yaşamını ve tüm tecrübelerini anlamlandırmasını sağlar. Öte yandan mitler inanç ve anlam dünyası oluşturma işlevi ile içinde bulundukları toplumun kültür taşıyıcı ve değer koruyucu görevine sahiptir. Toplum içinde karmaşık bulunan deneyimler, bilgiler ve davranış modelleri mitler sayesinde bir düzen ve anlam kazanmaktadır. Toplumun kutsal olana ve doğaüstü olana yaklaşımını belirlemede etkisi olan mitlerin, Aydınlanma ile birlikte itibarının azaldığını ve geçersiz sayıldığını düşünebiliriz. Zira akılcılığın ön planda tutulduğu modernite ile birlikte, mitler metafizik bir alanın garip ve anlaşılmaz ürünü olarak kabul edilerek değersiz ve akılcılık dışı olarak kabul edilmiştir. Ancak kutsal ve doğaüstüne ait kabul edilen, bilgi ve mantık bakımından rasyonel dışı olarak görülen mitlerin yerini modern dönemde yeni bir forma büründüğünü görebiliriz. O halde mitleri ilkel ve modern olarak ayırmak mümkün müdür? Mitler ile bilimi birbirinin zıddı olarak kabul edebilir miyiz? Modern insanın bu dünyaya ait kendi kutsallarını yarattığı ve bunun üzerinden kendi mitlerini oluşturduğu yönündeki fikir bu çalışmanın temel tartışma alanlarından biridir. Modern siyasi ideolojiler üzerinden oluşturulan mitler, çizgi roman ve sinema üzerinden üretilen kahraman mitleri, modern tarih miti, toplumsal cinsiyet mitleri, uzay yolculuğu mitleri vb. modern insanın mitlere olan ihtiyacının devam ettiğini göstermektedir. Mitler, hala kuşaklar arası aktarılan ve önemli bir iletişim aracı olan bir düşünce sistemidir. İçinde bulunduğu çağın ve toplumun değerlerini ve inançlarını canlı tutmada, toplumların kendi varlıklarına anlam kazandırma çabasında işlevsel olmaya devam etmektedir.