Sülforafan, Potansiyel Etki Mekanizması ve Sağlıkla İlişkisi

Abstract

Bitkilerin yapisinda dogal olarak bulunan biyoaktif bilesenler sagligin korunmasi ve kronik hastaliklarin onlemesinde rol oynamaktadir. Direkt olarak genler uzerine etki edebildikleri gibi, cesitli molekullerle konjuge olarak indirekt olarak da etki gostebilmektedirler. Brokoli ve diger krusifer grubu sebzelerin (turp, lahana, karnabahar, bruksel lahanasi) hastaliklar uzerine etkisinin degerlendirildigi cok sayida calisma bulunmaktadir. Bu etkilerini yapilarinda bulunan izotiyosiyanatlar araciligi ile sagladiklari belirtilmektedir. Izotiyosiyanatlar bitkilerde glukozinolat onculleri olarak depo edilmekte; hasat, cigneme, kesme, dograma gibi islemlerle aktivite kazanan mirosinaz enzimi glukozinolatlari izotiyosiyanatlara hidrolize olmaktadir. Sulforafan brokolide bulunan baslica izotiyosiyanat olarak one cikmaktadir. Organizmada faz II enzimlerini uyarma, faz I enzimleri ile histon deasetilaz enzim aktivitesini inhibe etme ve tioredoksin reduktaz enzim ekspresyonunu artirma gibi etki mekanizmalari ile basta kanser olmak uzere, diyabet, oksidatif stres, helicobacter plyori enfeksiyonu, norolojik hastaliklar, goz hastaliklari gibi bircok hastalik uzerinde olumlu sonuclar dogurdugu yapilan calismalarla ortaya konmustur. Arastirmalar sonucunda sulforafanin toksik etkisine rastlanmadigi ve guvenli oldugu sonucuna varilmistir. Bu calismada, sulforafanin metabolizmasi, etki mekanizmalari, saglik uzerine etkileri, biyoyararliligi ve bunu etkileyen etmenler ile etkin dozlari degerlendirilmistir.