Mine’t-Türâsi’n-nakdî: Dirâse ve tahlîl

İslâm Araştırmaları Dergisi Pub Date : 2022-07-01 DOI:10.26570/isad.1134053

İsmail Araz

{"title":"Mine’t-Türâsi’n-nakdî: Dirâse ve tahlîl","authors":"İsmail Araz","doi":"10.26570/isad.1134053","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"II. (VIII.) yüzyılın sonlarına doğru artan rivayet faaliyetleriyle beraber tedvin çalışmalarının hız kazanması, sair İslamî disiplinlerde olduğu gibi edebiyat alanında da birtakım yenilikleri beraberinde getirmiştir. Bu yeniliklerin belki de en önemlisi, uzun zaman dilimine yayılan sözlü tenkit faaliyetlerinin peyderpey tedvin edilmesi olmuştur. Asmaî’nin (ö. 216/831) Fuhûletü’ş-şuarâ’, İbn Sellâm’ın (ö. 231/846) Tabakātü fuhûli’ş-şu‘arâ’ ve İbn Kuteybe’nin (ö. 276/876) eş-Şi‘r ve’ş-şu‘arâ’ adlı eserleri, tenkit faaliyetlerinin yazılı serüvenine örnek verilebilecek ilk eserlerdendir. Sözlü-yazılı tenkit serüveni arasında köprü vazifesi gören bu eserler, alanında temel kaynaklar kabul edilmiş ve ilerleyen dönemlerde sistemli hale gelecek tenkit faaliyetlerinin şekillenmesinde belirleyici rol üstlenmiştir. Söz konusu eserlerden hareketle sonraki dönemlerde şiir tenkidinin bir ilim olarak anıldığı çalışmalar ortaya çıkmıştır. Ebü’l-Hasan İbn Tabâtabâ’nın (ö. 322/934) ‘İyârü’ş-şi‘r, Kudâme b. Ca‘fer’in (ö. 337/949 [?]) Nakdü’ş-şi‘r, Ebü’l-Hasan el-Cürcânî’nin (ö. 392/1001-1002) el-Vesâta beyne’l-Mütenebbî ve husûmih ve İbn Reşîk el-Kayrevânî’nin (ö. 456/1064) el-Umde fî mehâsini’ş-şi‘r ve âdâbih adlı eserleri, IV (X) ve V. (XI.) yüzyıllarda sistemleşerek gelişen şiir tenkidine dair yapılan çalışmalardan sadece bazılarıdır.","PeriodicalId":177102,"journal":{"name":"İslâm Araştırmaları Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-07-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"İslâm Araştırmaları Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.26570/isad.1134053","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

II. (VIII.) yüzyılın sonlarına doğru artan rivayet faaliyetleriyle beraber tedvin çalışmalarının hız kazanması, sair İslamî disiplinlerde olduğu gibi edebiyat alanında da birtakım yenilikleri beraberinde getirmiştir. Bu yeniliklerin belki de en önemlisi, uzun zaman dilimine yayılan sözlü tenkit faaliyetlerinin peyderpey tedvin edilmesi olmuştur. Asmaî’nin (ö. 216/831) Fuhûletü’ş-şuarâ’, İbn Sellâm’ın (ö. 231/846) Tabakātü fuhûli’ş-şu‘arâ’ ve İbn Kuteybe’nin (ö. 276/876) eş-Şi‘r ve’ş-şu‘arâ’ adlı eserleri, tenkit faaliyetlerinin yazılı serüvenine örnek verilebilecek ilk eserlerdendir. Sözlü-yazılı tenkit serüveni arasında köprü vazifesi gören bu eserler, alanında temel kaynaklar kabul edilmiş ve ilerleyen dönemlerde sistemli hale gelecek tenkit faaliyetlerinin şekillenmesinde belirleyici rol üstlenmiştir. Söz konusu eserlerden hareketle sonraki dönemlerde şiir tenkidinin bir ilim olarak anıldığı çalışmalar ortaya çıkmıştır. Ebü’l-Hasan İbn Tabâtabâ’nın (ö. 322/934) ‘İyârü’ş-şi‘r, Kudâme b. Ca‘fer’in (ö. 337/949 [?]) Nakdü’ş-şi‘r, Ebü’l-Hasan el-Cürcânî’nin (ö. 392/1001-1002) el-Vesâta beyne’l-Mütenebbî ve husûmih ve İbn Reşîk el-Kayrevânî’nin (ö. 456/1064) el-Umde fî mehâsini’ş-şi‘r ve âdâbih adlı eserleri, IV (X) ve V. (XI.) yüzyıllarda sistemleşerek gelişen şiir tenkidine dair yapılan çalışmalardan sadece bazılarıdır.

查看原文本刊更多论文

二世纪（八世纪）末期，随着论文研究的加速和叙述活动的增加，文学领域也出现了一些创新，伊斯兰其他学科也是如此。这些创新中最重要的可能是在很长一段时间内逐渐编辑口头评论活动。阿斯玛（卒于 216/831）的《Fuhūlat al-shuarā'》、伊本-萨勒姆（卒于 231/846）的《Tabakāt fuhūli al-shu'arā'》和伊本-库泰巴（卒于 276/876）的《al-Shī'r wa al-shu'arā'》是最早的作品，可作为书面批评冒险的范例。这些作品在口头和书面批评之间架起了一座桥梁，被视为其领域的基本资料来源，在形成随后时期系统化的批评活动方面发挥了决定性作用。在这些著作的基础上，后期出现了将诗歌批评称为一门科学的研究。这些作品包括 Abū al-Ḥasan Ibn Tabātabā（卒于 322/934 年）的《Iyār al-shī'r》、Qudāma b. Ja'far（卒于 337/949 年[?]）的《Naqd al-shī'r》、Abū al-Ḥasan al-Jurjānī（卒于 392/1001-1002 年）的《al-Wasāta bayna al-Muṭanabī wa husūmih》和 Ibn Rashīq al-Qrawānī（卒于 456/1064 年）的《al-Umār al-shī'r》。456/1064 年）的 al-Umda fī mehāsini al-shī'r wa ādābih 只是四（X）世纪和五（XI）世纪系统发展的诗歌批评著作中的一部分。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

İslâm Araştırmaları Dergisi

自引率

0.00%

发文量