Millî Mücadeleye Nakdi ve Ayni Yardımlarından Ötürü Mustafa Kemel Paşa’nın Takdirlerine Muvaffak Olan Bir Erzurumlu: Menzilci Haşim Bey

Abstract

Milli mucadelenin baslangicindan itibaren bu hareket, milli bir halk hareketi olusu nedeni ile yalnizca askeri ve siyasi olarak degil, ayni zamanda halk tarafindan iktisadi olarak da yogun bicimde desteklenmistir. Memleketin her bir kosesinde isimleri bilinen veya bilinmeyen nice hayirseverin katkilari, bu hareketi finanse etmistir. Nakdi ve ayni yardimlari ile Milli Mucadele’yi, en basindan itibaren, destekleyen hakiki hayirsever insanlardan birisi de Erzurumlu Menzilci Esrefzade Hasim Bey’dir. I. Dunya Savasi’nin ardindan Erzurum’un Rus isgaline dususunu firsat bilen Ermeni cetelerini durdurmak amaci ile kurulan gonullu milis kuvvetlerine verdigi maddi ve ikâme destekleri ile basladigi bu yardimlarini, arttirarak hayati boyunca surdurmustur. Erzurum’un 12 Mart 1918’deki dusman isgalinden kurtulusundan once Kazim Karabekir Pasa ile arasindaki munasebetleri neticesinde Milli Mucadele’ye maddi destek veren Hasim Bey, Turk kurtulus savasinin onemli mihenk taslarindan biri olan Erzurum Kongresi’ni de Mustafa Kemal Pasa’nin Erzurum’a gelisinden itibaren finanse eden grup icerisinde yer almistir. Bu kongrenin guvenli bir sekilde yapilabilmesi icin ikame, iase ve korunma basta olmak uzere, kendisine dusen butun tedbirlere gonullu olarak katilmistir. Hasim Bey’in esasen en onemli bagisi, duzenli orduya yaptigi yardimlardir. Hasim Bey’in maddi yardimlari, yalnizca askeri alanda olmamis, seferberlik donusu hemen her seyini kaybeden halkin yaralarini sarmak basta olmak uzere, hayatin normale donmesi icin gereken butun alanlara, imkânlar nispetince ulasmistir. Hasim Bey’in yapmis oldugu bu katkilar karsiliksiz kalmamis, yeni kurulan I. Turkiye Buyuk Millet Meclisi (TBMM) ve Mustafa Kemal Pasa’nin takdirlerine mazhar olmustur. Bu calismada Erzurumlu bir hayirsever olan Menzilci Hasim Bey’in biyografisinden cok Milli Mucadele’ye katkilari irdelenmistir. Yeni nesillere milli suur kavraminin daha anlamli bir sekilde aktarilabilmesi icin Hasim Bey gibi vatanseverleri bilinir kilmak son derece onemlidir.