Toezicht als evenwichtskunst

Abstract

Onafhankelijk toezicht betekent vaak laveren tussen meerdere belangen. Het zorgvuldig navigeren tussen te veel of te weinig (inter)nationale politieke bemoeienis, te veel of te weinig betrokkenheid bij de sector, te veel of te weinig open normen, of te veel of te weinig wettelijke verankering vereisen complexe afwegingen die veel vragen van het gezag en de professionaliteit van een toezichthouder. Deze meervoudige balansoefening komt in veel van de bijdragen in dit nummer tot uiting. Koelewijn schetst bijvoorbeeld in zijn artikel de gevolgen van grote trends zoals globalisering en liberalisering. Hij laat zien dat bedrijven en markten door deze ontwikkelingen in toenemende mate grensoverschrijdend te werk gaan, maar dat overheden en toezichthouders daarentegen nog vooral lokaal of nationaal ingebed zijn. Aan de hand van het trilemma van Rodrik (2013),1 dat inhoudt dat vergaande economische globalisering, lokale democratische legitimering en behoud van nationale soevereiniteit niet tegelijk naast elkaar kunnen bestaan, laat hij zien dat dit een spanning oplevert voor individuele landen die steeds minder bewegingsvrijheid hebben in het houden van toezicht. Dat levert dilemma’s op met betrekking tot nationale (of lokale) handhaving in vergelijking met internationale economische mobiliteit. Deze spanning komt ook tot uiting in het eerste interview uit de Grote Toezichtinterviewestafette met René Jansen en Bernadette van Buchem, respectievelijk voorzitter en vicevoorzitter van de Kansspelautoriteit (Ksa). Het ontbreken van een Europees kader levert bijvoorbeeld meerdere uitdagingen op bij de implementatie van de