BÜYÜK TAARRUZ’UN KALPGÂHI: 4’ÜNCÜ KOLORDU (26-30 AĞUSTOS 1922)

Abstract

Sakarya Meydan Muharebesi (23 Ağustos-13 Eylül 1921) muzafferiyetle sona erdikten sonra şimdi sıra Yunan ordusunun Anadolu’dan atılmasına gelmişti. Bu minvalde Türk ordusu, zaman kaybetmeksizin taarruz hazırlıklarına başlamıştı. Taarruz hazırlığı yaklaşık 10,5 ay sürmüş ve hazırlıklar kapsamında gruplar kolordulara çevrilmiş, ordular kurulmuş ve Türk ordusuna kati neticeyi verdirecek olan Sad taarruz planı hazırlanmıştı. Plana göre cephenin sıklet merkezi Afyon’un güneyi idi. Yunan ordusuna darbe buradan indirilecekti. Bu plan çerçevesinde ordunun büyük bir kısmı Afyon güneyine hareket ettirilmişti. Hareket eden kuvvetlerden biri de 4’üncü Kolordu idi. Kolordu, Afyon’un güneyinde cephenin kalpgâhından cepheyi yarma görevi almış ve 26 Ağustos 1922’de taarruz başladığında cepheyi yaran ilk kuvvetlerden (5’inci Kafkas Tümeni) biri olmuştu. Ayrıca Büyük Taarruz’dan sonra Yunan Başkomutanı olarak atanan General Trikupis, 4’üncü Kolordu bölgesinde 5’inci Kafkas Tümeni tarafından esir edilmişti. Çalışmada Büyük Taarruz’da 1’inci Ordu’ya bağlı 4’üncü Kolordunun cephe faaliyetleri ele alınmıştır. Bu faaliyetler, Milli Savunma Bakanlığı Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı Arşivi’nden tespit ve temin edilen arşiv belgeleri, Milli Savunma Bakanlığının Türk İstiklal Harbi Serisi’nde yer alan çalışmalar ve Literatürde yer alan çeşitli çalışmalarla anlatılmaya çalışılmıştır. Çalışmada nitel yöntem kullanılarak kaynaklar analiz edilmiş ve çalışma ortaya konulmuştur.