{"title":"पिकदूत खण्डकाव्यमा ध्वन्यात्मक सौन्दर्य","authors":"विनोद कार्की","doi":"10.3126/hssj.v13i2.49817","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"प्रस्तुत अनुसन्धानात्मक लेखमा पिकदूत खण्डकाव्यमा ध्वन्यात्मक सौन्दर्यको अवस्था कस्तो रहेको छ भन्ने मूल जिज्ञासा उठाई विश्लेषण गरिएको छ । यसका लागि संस्कृत काव्यशास्त्र अन्तर्गत आनन्दवद्र्धनको ध्वनिवादी सौन्दर्यका आश्रयगत र स्वरूपगत स्थापित मान्यतालाई काव्य विवेचनाको आधार बनाइएको छ । यस गुणात्मक अध्ययनले समालोचनामा ध्वन्यात्मक सौन्दर्यको अवस्था पहिचान गर्ने कार्यलाई सहयोग पु¥याउनेछ । यस लेखमा पुस्तकालयीय विधि बमोजिम मोतीराम भट्टको पिकदूत खण्डकाव्यलाई प्राथमिक स्रोत सामग्री र सौन्दर्य चिन्तनसँग सम्बद्ध जानकारीमूलक समालोचनाहरूलाई द्वितीयक सामग्रीका रूपमा उपयोग गरिएको छ । विश्लेषण गर्दा निगमनात्मक विधिलाई स्वीकार गरिएको छ । पिकदूत खण्डकाव्यमा प्रेमी प्रेमिका अर्थात् पति पत्नीको विछोडमा पक्षीले सन्देश पु¥याई दिइएको सन्दर्भलाई चित्रण गर्ने क्रममा कोसिस गरेमा र धैर्य गर्न सकेमा मिलन सम्भव छ भन्ने काव्यको संयोगान्त सन्देशमा आश्रयगत अनि स्वरूपगत ध्वनिको प्रयोगले काव्य रमणीय तथा शोभनीय छ भन्ने ध्वन्यात्मक सौन्दर्यमा आधारित निष्कर्ष निकालिएको छ । ","PeriodicalId":103345,"journal":{"name":"Humanities and Social Sciences Journal","volume":"122 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-12-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Humanities and Social Sciences Journal","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.3126/hssj.v13i2.49817","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
प्रस्तुत अनुसन्धानात्मक लेखमा पिकदूत खण्डकाव्यमा ध्वन्यात्मक सौन्दर्यको अवस्था कस्तो रहेको छ भन्ने मूल जिज्ञासा उठाई विश्लेषण गरिएको छ । यसका लागि संस्कृत काव्यशास्त्र अन्तर्गत आनन्दवद्र्धनको ध्वनिवादी सौन्दर्यका आश्रयगत र स्वरूपगत स्थापित मान्यतालाई काव्य विवेचनाको आधार बनाइएको छ । यस गुणात्मक अध्ययनले समालोचनामा ध्वन्यात्मक सौन्दर्यको अवस्था पहिचान गर्ने कार्यलाई सहयोग पु¥याउनेछ । यस लेखमा पुस्तकालयीय विधि बमोजिम मोतीराम भट्टको पिकदूत खण्डकाव्यलाई प्राथमिक स्रोत सामग्री र सौन्दर्य चिन्तनसँग सम्बद्ध जानकारीमूलक समालोचनाहरूलाई द्वितीयक सामग्रीका रूपमा उपयोग गरिएको छ । विश्लेषण गर्दा निगमनात्मक विधिलाई स्वीकार गरिएको छ । पिकदूत खण्डकाव्यमा प्रेमी प्रेमिका अर्थात् पति पत्नीको विछोडमा पक्षीले सन्देश पु¥याई दिइएको सन्दर्भलाई चित्रण गर्ने क्रममा कोसिस गरेमा र धैर्य गर्न सकेमा मिलन सम्भव छ भन्ने काव्यको संयोगान्त सन्देशमा आश्रयगत अनि स्वरूपगत ध्वनिको प्रयोगले काव्य रमणीय तथा शोभनीय छ भन्ने ध्वन्यात्मक सौन्दर्यमा आधारित निष्कर्ष निकालिएको छ ।
प्रस्तुत अनुसन्धानात्मकलेखमा पिकदूत खण्डकाव्यमा ध्वन्यात्मकसौन्दर्यको अवस्थाकस्तोर हेको छ भन्ने मूल जिज्ञासा उठाईविश्लेषण गरिएको छ । यसका लागि संस्कृत काव्यशास्त्र अन्तर्गत आनन्दवद्र्धनको ध्वनिवाीद सौन्दर्याक आश्रयगत र स्वरूपगतस्थापित मान्यतालाई काव्य विवेचनाको आधार बनाइएको छ । यस गुणात्मक अध्ययनले समालोचनामा ध्वन्यात्मक सौन्दर्यको अवस्था पहिचानगर्ने कार्यलाई सहयोग पु¥याउनेछ । यस लेखमा पुस्तकालयीय विधि बमोजिम मोतीराम भट्टको पिकदूत खण्डकाव्यलाई प्राथमिक स्रोतसामग्री र सौन्दर्य चिन्तनसँग सम्बद्ध जानकारीमूलक समालोचनाहरूलाई द्वितीयकसामग्रीकारूपमा उपयोग गरिएको छ ।8 _COPY0िश्लेषणगर्दा निगमनात्मक विधिलाई स्वीकार गरिएको छ । पिकदूत खण्डकाव्यमा प्रमेी प्रेमिका अर्थात् पति पत्नीको विछोडमा पक्षीले सन्देशपु¥याई दिइएको सन्दर्भलाई चित्रण गर्ने क्रममा कोस गरेमा र धैर्य गर्न सकेमा मिलन सम्भव छ भन्ने काव्यको संयोगान्त सन्देशमाआश्रयगत अनि स्वरूपगत ध्वनिको प्रयोगलेकाव्य रमणीय तथा शोभनीय छ भन्ने ध्वन्यात्मकसौन्दर्यमा आधारित नि्कर्ष निकालिएको छ ।