An Investigation on Hospital Design from the Perspective of Universal Design: Trabzon- Kaşüstü Kanuni Training ve Research Hospital

Abstract

Hastaneler gibi büyük ve çok fonksiyonlu binaların tasarımındaki yapısal karmaşıklığa rağmen, tasarımcının kullanıcı gruplarının olabildiğince tamamını göz önünde bulundurması gerekmektedir. Her türlü sosyal ve kültürel sınıftan, farklı cinsiyet, yaş grubu, fiziksel özellik ve yeterliliğe sahip hasta, hasta yakını ya da sağlık personeli; hastalık tedavisi ya da sağlık kontrolü nedeniyle bu yapıların kullanıcılarını oluşturmaktadır. Bu durum hastanelerin yalnızca erişilebilirlik standartlarıyla değil; aynı zamanda evrensel tasarım yaklaşımıyla da ele alınmasını gerektirmektedir. Evrensel tasarım, uyum ve özel tasarıma gerek duymadan, mümkün olduğu kadar en geniş kapsamda, herkesin kullanabileceği ortamların veya ürünlerin tasarlanmasını ifade eder. Buradan hareketle çalışmanın amacı, hastane tasarımında evrensel tasarım ölçütlerinin uygulanma biçim ve düzeylerini değerlendirmek ve irdelemektir. Bu amaç doğrultusunda nitel ve nicel veri toplama araçlarından yararlanılmış; yerinde tespit ve gözlem, ölçüm ve fotoğraflama teknikleri bir arada kullanılmıştır. Çalışma alanı Trabzon- Kaşüstü Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi olup irdelemeler 2019 yılı ortalarına kadar çalışma alanından elde edilen veriler üzerinden tamamlanmıştır. Çalışmada, poliklinik alanlarının genel kullanımda olan otopark alanları, girişler, yatay ve düşey dolaşım alanları, danışma, hasta kayıt ve bekleme alanları ile tuvaletler ele alınmıştır. Öncelikle her bir bölüm için kontrol listeleri oluşturulmuş, toplamda 244 değerlendirme ölçütü çalışma alanında uygulanmıştır. Böylece, herkes için kullanım açısından eksik, düzeltilmesi ya da geliştirilmesi gereken özellikler ortaya çıkarılmıştır. Araştırma sonucunda hastanenin yönetmeliklere uygun tasarlanmış olması nedeniyle yaklaşım ve kullanım için uygun boyut ve mekân konusunda sorunların daha az olduğu; ancak özellikle basit ve sezgisel kullanım ve algılanabilir bilgi konularında eksikliklerin fazla olduğu tespit edilmiştir.