Ölüler Kenti İstanbul: Türk Sineması’nda İç Göç Filmleri (1965-1980)

İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi Pub Date : 2022-09-08 DOI:10.47998/ikad.1093283

Şeyma Balcı

{"title":"Ölüler Kenti İstanbul: Türk Sineması’nda İç Göç Filmleri (1965-1980)","authors":"Şeyma Balcı","doi":"10.47998/ikad.1093283","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"“Göçmen kenti” İstanbul’un nüfusu göçlerle sürekli şekillenir. Cumhuriyetin ilanından 1950 yılına kadar kente göç süreci zayıftır. 1950 sonrasında ise İstanbul’a kitlesel göç dalgası başlar. Yaşanan dönüşümlerin bir biçimde görünür kılındığı alanlardan biri de sinemadır. Türk sinemasında 1965-1980 aralığında çekilen iç göç filmlerinde İstanbul’un nasıl temsil edildiğini irdelemeyi amaçlayan bu çalışmada film çözümlemesinde iç göç sürecinin tarihsel sosyolojik verileri ve trope’lar kullanılmıştır. Bitmeyen Yol (Duygu Sağıroğlu, 1965), Ben Öldükçe Yaşarım (Duygu Sağıroğlu, 1965), Altın Şehir (Orhan Elmas, 1965), Öksüz (Bilge Olgaç, 1968), Fatma Bacı (Halit Refiğ, 1972), Sarı Öküz Parası (Nişan Hançeryan, 1972), Gelin (Ömer Lütfü Akad, 1973), Düğün (Ömer Lütfü Akad, 1974), Kızım Ayşe (Yücel Çakmaklı, 1974), Aç Gözünü Mehmet (Süreya Duru, 1974), Taşı Toprağı Altın Şehir (Orhan Aksoy, 1978), Yusuf ile Kenan (Ömer Kavur, 1979) ve Baba Kartal (Cüneyt Arkın, 1979) filmleri özelinde göçmenlerin İstanbul’a göç etme nedeni, nasıl geldikleri, nerede yaşadıkları, yaşamlarının nasıl olduğu ve kendilerini bekleyen sonun ne olduğu irdelenmiştir. İç göç filmlerinde İstanbul, ölümün, kayıpların ve mücadelenin verildiği bir kent haline gelir. İç göç kahramanları İstanbul’da ya ölür ya da katil olur. Bir yandan kent/İstanbul, kadın ile özdeşleşirken gelenlere/göçmenlere kapılarını da hemen açmaz. İstanbul mutlu sonları mümkün kılan kent olmaktan çok uzaktır.","PeriodicalId":105102,"journal":{"name":"İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi","volume":"02 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-09-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.47998/ikad.1093283","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

“Göçmen kenti” İstanbul’un nüfusu göçlerle sürekli şekillenir. Cumhuriyetin ilanından 1950 yılına kadar kente göç süreci zayıftır. 1950 sonrasında ise İstanbul’a kitlesel göç dalgası başlar. Yaşanan dönüşümlerin bir biçimde görünür kılındığı alanlardan biri de sinemadır. Türk sinemasında 1965-1980 aralığında çekilen iç göç filmlerinde İstanbul’un nasıl temsil edildiğini irdelemeyi amaçlayan bu çalışmada film çözümlemesinde iç göç sürecinin tarihsel sosyolojik verileri ve trope’lar kullanılmıştır. Bitmeyen Yol (Duygu Sağıroğlu, 1965), Ben Öldükçe Yaşarım (Duygu Sağıroğlu, 1965), Altın Şehir (Orhan Elmas, 1965), Öksüz (Bilge Olgaç, 1968), Fatma Bacı (Halit Refiğ, 1972), Sarı Öküz Parası (Nişan Hançeryan, 1972), Gelin (Ömer Lütfü Akad, 1973), Düğün (Ömer Lütfü Akad, 1974), Kızım Ayşe (Yücel Çakmaklı, 1974), Aç Gözünü Mehmet (Süreya Duru, 1974), Taşı Toprağı Altın Şehir (Orhan Aksoy, 1978), Yusuf ile Kenan (Ömer Kavur, 1979) ve Baba Kartal (Cüneyt Arkın, 1979) filmleri özelinde göçmenlerin İstanbul’a göç etme nedeni, nasıl geldikleri, nerede yaşadıkları, yaşamlarının nasıl olduğu ve kendilerini bekleyen sonun ne olduğu irdelenmiştir. İç göç filmlerinde İstanbul, ölümün, kayıpların ve mücadelenin verildiği bir kent haline gelir. İç göç kahramanları İstanbul’da ya ölür ya da katil olur. Bir yandan kent/İstanbul, kadın ile özdeşleşirken gelenlere/göçmenlere kapılarını da hemen açmaz. İstanbul mutlu sonları mümkün kılan kent olmaktan çok uzaktır.

查看原文本刊更多论文

伊斯坦布尔这座 "移民城市 "的人口构成不断受到移民的影响。从共和国宣告成立到 1950 年，向城市移民的过程是微弱的。1950 年后，伊斯坦布尔开始出现大规模移民潮。电影是以某种方式体现这些变化的领域之一。本研究旨在探讨土耳其电影中 1965-1980 年间拍摄的国内移民电影是如何表现伊斯坦布尔的，在电影分析中使用了历史社会学数据和国内移民过程的套路。Bitmeyen Yol》（Duygu Sağıroğlu，1965 年）、《Ben Öldükçe Yaşarım》（Duygu Sağıroğlu，1965 年）、《Altın Şehir》（Orhan Elmas，1965 年）、《Öksüz》（Bilge Olgaç，1968 年）、《Fatma Bacı》（Halit Refiğ，1972 年）、《Sarı Öküz Parası》（Nişan Hançeryan，1972 年）、《Gelin》（Ömer Lütfü Akad，1973 年）、《Düğün》（Ömer Lütfü Akad，1974 年）、《Kızım Ayşe》（Yücel Çakmaklı，1974 年）、在电影《睁开眼睛吧穆罕默德》（Süreya Duru，1974 年）、《黄金之城》（Orhan Aksoy，1978 年）、《优素福和凯南》（Ömer Kavur，1979 年）和《巴巴-卡尔塔尔》（Cüneyt Arkın，1979 年）中，分析了移民移居伊斯坦布尔的原因、他们如何抵达、在哪里居住、他们的生活以及等待他们的结局。在国内移民电影中，伊斯坦布尔成为一座充满死亡、失落和挣扎的城市。在伊斯坦布尔，国内移民的英雄要么死去，要么成为杀人犯。一方面，虽然这座城市/伊斯坦布尔被女性所认同，但它并没有立即向抵达者/移民敞开大门。伊斯坦布尔远非是一座能带来幸福结局的城市。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi

自引率

0.00%

发文量