AY YILDIZIN İZİNDE KIBRIS VE IRAK TÜRKLERİ

Abstract

Mezar taşları bir milletin kültürel genetik kodlarıdır. Türkler eski zamanlardan itibaren önem verdikleri mezar taşlarını geçmişten günümüze korumuş ve kollamışlardır. Geniş Avrasya coğrafyasındaki Türk mezar taşlarında Türk boy damgaları, Türk yazıtları, çeşitli ortak kültürel motiflerin yanı sıra ay yıldız sembolü de sıklıkla işlenmiştir. Osmanlı idaresinin sona ermesiyle farklı zaman dilimlerinde katliamlara ve kültürel asimilasyona tabi tutulan Kıbrıs ve Irak Türkleri milli bir sembol olan ay yıldızlı mezar taşları aracılığıyla günümüze kadar korumuşlardır. İki farklı coğrafyada ay yıldızla işlenmiş ortak mezar taşları kültür birliğinin en önemli ispatıdır. Kıbrıs’ta 1950’lerde başlayan Türklere yönelik mezalime karşı milli duygular mezar taşlarına işlenmiştir. Irak Türkmeneli (Telafer, Erbil, Altunköprü, Kerkük, Tuzhurmatu, Tavuk, Mendeli)bölgesinde Osmanlı’nın son dönemlerinden başlamak üzere yapılmış ay yıldız motifli mezar taşları günümüze kadar taşınmıştır. Kıbrıs ve Irak Türkmeneli bölgeleri Türk Dünyasının iki önemli coğrafyasıdır. 2012 ve 2018 yıllarında Irak’ın Erbil, Altunköprü, Kerkük ve Tuzhurmatu şehirlerine, 2017 ve 2018 yıllarında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne yapmış olduğumuz saha araştırmaları kapsamında elde ettiğimiz mezar taşlarında ay yıldız simgesi üzerinden iki farklı coğrafyanın ortak paydalarını sunacağız.