HORASAN ŞEHİRLERİNDEKİ ALIŞVERİŞ MEKÂNLARI VE BU MEKÂNLARDA SATILAN ÜRÜNLER (8-10. YÜZYILLAR)

Abstract

Şehir, toplum ve bireyin hayatini kusatici rollere sahip oldugu kadar, iktisadi faaliyetlerin de y o n vericisi olmustur. Politik bir degere haiz olan bu mekânin koy ve benzeri yerlesim birimlerinden farkliligi duzenliligi, siniri ve kurallari olan bir yer olmasidir. Cunku sosyal ve iktisadi baglamda cikmasi muhtemel anlasmazliklari cozecek hukuk kurallari da burada ortaya cikmistir. Ornegin Islam dunyasinin her b o lgesinde ve sehrinde var olan “ hisbe teskilati” sehirdeki iktisadi anlasmazliklari cozmek ve duzeni saglamak i c in vardi. Iktisadi faaliyetlerinin asil gerceklestigi yerler, sehirlerdir. Şehirlerde ekonomik hayat c arsi -pazarda vuku bulmaktadir. Şehirlesme Horasan b o lgesinde erken bir zamana tarihlenmektedir. Horasan b o lgesinde sehir hayatinin iktisadi akisinin ger c eklestigi c arsi - pazar / s u k / bâzâr adli mekânlar, Islamiyet’in basindan itibaren b o lgenin her sehrinde mevcuttu. Bolgede toplumun ihtiyac duydugu her turlu urun bu mekanlarda bulunmaktaydi. 10. Yuzyil I slam co grafyacilari b o lgedeki c arsilarin ihtisaslasmalarina dair bilgiler sunmaktadirlar. Bu calismada ilk olarak Horasan sehirlerindeki carsi-pazarlar hakkinda genel bilgiler verilecektir. Ardindan Bolge sehirlerindeki carsi-pazarlar ayri ayri sunulacak olup, bu mekânlardaki isleyis ve denetime de deginilecektir. Son olarak ise carsi-pazarda ticarete konu olan urunler ele alinacaktir.