POZİTİVİST DÜŞÜNCENİN KEMALİST MODERNLEŞME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, pozitivist düşünce ile Kemalist modernleşme arasındaki ilişkinin tespit edilmesidir. Pozitivist düşüncenin Türk toplumundaki ilk etkileri, Osmanlı Devleti’nin son dönem entelektüel ortamında şekillenen İttihat ve Terakki iktidarında görülmeye başlanmıştır. Düşünsel bir miras olarak Cumhuriyet Türkiye’sine de tevarüs eden pozitivist düşünce, sahip olduğu çeşitli özellikleriyle Kemalist modernleşme üzerinde önemli izler bırakmıştır. Çalışmada, pozitivizmin daha ziyade “bilimci” dünya görüşü üzerinde durularak, bunun Kemalist modernleşme üzerindeki etkileri tartışılacaktır. Pozitivizm, diğer bilgi kaynaklarını kesin bir şekilde reddederek, bilimsel düşünceye tanıdığı mutlak imtiyazdan ötürü “bilimci” bir dünya görüşüne kapı aralamıştır. Pozitivizmin bu bilimci karakteri, Kemalist modernleşmenin hayata geçirmek istediği programın yürütülmesinde önemli bir rol oynamıştır.