EKONOMİK VE DEMOGRAFİK FAKTÖRLERİN HANEHALKI TASARRUF DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Abstract

Hanehalkı tasarruflarının yeterli düzeyde ve istikrarlı olması yurtiçi yatırımların arzu edilen şekilde sürdürülebilmesine katkı sağlamaktadır. Bu sebepten dolayı, yurtiçi tasarruflar olarak da adlandırılan hanehalkı tasarruflarının sürdürülebilir büyüme ve kalkınma politikalarının güçlü bir şekilde uygulanabilmesinde anahtar bir rolü vardır. Yurtiçi tasarruflar bir taraftan iktisadi büyüme, istihdam ve yatırım gibi makroekonomik değişkenler üzerinde önemli etkilere sahipken diğer taraftan bu makroekonomik değişkenlere ilave olarak faiz oranı ve fiyatlar genel seviyesi gibi değişkenler de hanehalkının ekonomik durumunu etkilediği için tasarruf davranışı üzerinde etki yaratabilmektedir. Hanehalkının içinde bulunduğu iktisadi durumun dışında demografik özellikleri de tasarruf davranışını belirlemektedir. Hanehalklarının tasarruf davranışının daha sağlıklı bir şekilde analiz edilebilmesi için iktisadi ve demografik değişkenlerin değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu sebepten dolayı bu çalışmada sürdürülebilir büyüme ve kalkınma için önemli bir role sahip olan hanehalkı tasarruflarını etkileyen demografik ve iktisadi faktörlerin Türkiye’de hanehalkı tasarruf davranışı üzerindeki etkileri birlikte analiz edilmiştir. Çalışma modelde kullanılan bağımsız değişkenlerin tasarruf yapma davranışını etkileyen ihtimalleri ortaya koyması açısından önemli sonuçlar ortaya koymaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 2019 yılında yapılan Hanehalkı Bütçe Anketi verileri kullanılarak yapılan bu çalışmada lojistik regresyon modelinden faydalanılmıştır. Elde edilen sonuçlar farklı değişkenler için Sürekli Gelir Hipotezi, Mutlak Gelir Hipotezi ve İhtiyat Güdüsü ile Tasarruf Hipotezi’ni kısmen destekler niteliktedir.