Dünya Bankası, Sosyal Risk Yönetimi ve Yönetişim

Abstract

Yönetişim, ülke yönetimlerinden alınan yetkilerle beraber Hükümetlerin ötesinde bir dizi kurum ve aktöre atıfta bulunur. Geleneksel anlamda Devletin veya Hükümetin otoritesine meydan okur ve Hükümetin bir devletin tek güç merkezi olmadığını iddia eder. Yönetişim, yerel, ulusal ve ulus üstü kurumların toplu eylemlere ilişkin güç bağımlılığını tanımlar. Kendi kendini yöneten bir ağ, belirli bir alanda ortak mutabakat doğrultusunda talimat verirken bu alanda Hükümetle birlikte çalışma ve kamu yönetimine ilişkin sorumlulukları paylaşma yetkisine sahiptir. Nitekim hem sosyal ağlar hem de sosyal medya, yönetimden yönetişime geçişi besleyen en önemli unsurlardır. Dünya genelinde sosyal medya, özgürlük ve demokrasi talebinin yayılmasında ve artırılmasında güçlü bir iletişim aracı işlevi olarak sunulurken, yönetişimin öğelerinden özgürlük, şeffaflık ve demokrasi ilkeleri, sosyal ağlar yoluyla temsili demokrasiden katılımcı demokrasiye geçişte önemli araçlar olarak gösterilmektedir. Dünya Bankası, 1990’lı yıllarda iyi yönetişim üzerine politika üretmeye başlamıştır. Bilhassa sağlık alanında merkezi planlama ve yönetimden yerelleşme ve özelleşme yoluyla yönetişim uygulamalarına geçişi kolaylaştırmıştır. Böylelikle Banka, düzenleyici devletin tamamlayıcısı olarak gördüğü yönetişim kavramı üzerine yoğunlaşmıştır. Nitekim Banka Yıllık Rapor kataloğunda (2002) herkesin yaşam kalitesini artırarak, yoksulluğu azaltmak üzere yönetimde kalitenin anahtarı olarak yönetişimi öncelediğini duyurmuştur. Bu çalışma, Dünya Bankası’nın küresel serbest piyasa ekonomisinin sosyal risklerini önleme öncelikli olarak sağlıklı bir şekilde gelişimini sürdürebilmesi için yapılandırdığı yönetişim kavramını, önemini ve etkilerini sorgulamaktadır. Bu makale de karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Dünya Bankası’nın Dünya Kalkınma Raporları başta olmak üzere OECD’nin Yönetişim kavramına ilişkin raporları ve çalışmaları ile küresel yönetişime ilişkin nitel ve nicel araştırmalar ilişkilendirilmiştir.