Klasik dönemde Devlet-i Aliyye maliyesinin gelirleri

Abstract

Osmanlı Devleti, ya da ayakta olduğu süre boyunca kendisine verdiği isimle Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, İslam Devleti sonrası Güneybatı Asya’da kurulan devletler içerisinde coğrafî genişlik ve süre bakımından özel bir yere sahip olmuştur. Memâlik-i mahrûse adını verdiği egemenlik alanındaki iktisadî artığı ele geçirmekte kullandığı mekanizmaların bir kısmını kendisinden önceki devletlerden miras almış, ancak bunlara özellikle klasik dönem sonrasındaki esham uygulamasında olduğu gibi özel katkılarda da bulunmuştur. Devlet-i Aliyye’nin klasik dönemi olarak adlandırılan ve yaklaşık 1300-1600 yılları arasını kapsayan zaman aralığı, devletin daha sonra çeşitli faktörlerin etkisiyle önemli bir dönüşüm geçirecek olan mâlî yapısının bir fotoğrafını çekmek için en uygun dönemdir. Bu çalışma da Devlet-i Aliyye’nin klasik dönemdeki mâlî yapısının en önemi bileşeni olan gelir kalemlerine odaklanarak bu betimlemeye katkı sunmayı amaçlamaktadır.