FUTBOL KULÜPLERİNİN UEFA FİNANSAL FAİR PLAY MALİ KRİTERLERİ KAPSAMINDA DENK HESAP ŞARTI VE MALİ YAPILARININ RASYO ANALİZİ YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ: FENERBAHÇE A.Ş. VE TRABZONSPOR A.Ş. ÖRNEĞİ

Abstract

UEFA, futbol k uluplerinin mali disiplinlerini saglamak ve kulup musabakalari icin daha adil bir rekabet ortamini saglamak amaciyla 2009 yilinda Finansal Fair Play (FFP) kavramini tanimlamistir. 2010 yilinda FFP kurallarinin genel cercevesi onaylanmis, ilk uygulamalar 2011 yilinda baslamistir. FFP kurallarina getirilen elestiriler ve kuluplerin surece uyum gostermeleri acisindan uygulamalar 2013 - 2014 futbol sezonundan itibaren yururluge konulmustur. FFP uygulamalari ile futbol kuluplerinin, gelirleri ve giderleri arasindaki dengeyi bulabilmeleri, borclanma ve odemelerini kontrollu bir seklide ayarlayabilmeleri, isletmelerin surekliligini saglayabilmek icin gerekli tedbirleri alabilmeleri hedeflenmektedir. FFP duzenlemeleri ile futbol kuluplerine uyulmasi zorunlu ve denetime tabi kriterler getirilmistir. Kriter kurallarina uyulup uyulmadigi gorevlendirilen bir kurul ile takip edilerek, kurallarin ihlali durumunda bir takim yaptirimlarin kademeli olarak uygulanmasi ongorulmustur. Kural ihlalleri nedeniyle Avrupa ulkeleri icinde Turk futbol kulupleri bu yaptirimlardan en cok etkilenen futbol kulupleri olmustur. Kural ihlalleri nedeniyle 2016 yili Mayis ayinda Fenerbahce A.Ş. ve Trabzonspor A.Ş. futbol kulupleri, UEFA Mali Kontrol Komitesi ile FFP Yapilandirma Anlasmasi imzalamislardir. Fenerbahce A.Ş. ve Trabzonspor A.Ş. futbol kuluplerinin, birbirlerinden farkli olan futbolcu transfer politikalariyla hem sportif basari yakalamayi hem de icinde bulunduklari mali girdaptan cikmayi hedeflemektedirler. Bu calismada; Fenerbahce A.Ş. ve Trabzonspor A.Ş. futbol kuluplerinin, yapilandirma anlasmasi sonrasi gelir-gider dengesinde, mali yapilarinda bir iyilesme olup olmadiginin tespiti edilmesi, elde edilen sonuclarin transfer politikalari uzerinden tartisilmasi amaclanmistir. Bu amacla calismada soz konusu kuluplerin transfer politikalari incelenmis, gelir - gider dengesi icin Denk Hesap Şarti (Basa-Bas Kurali) ve mali yapilari Rasyo Analizi Yontemi kullanilarak analiz edilmistir. Yapilan analizler sonucunda; denk hesap sarti sonuclari rakamsal olarak ortaya konmus ve yapilandirma anlasmasi taahhutleri icin olumlu gelismeler olmakla birlikte hala riskin devam ettigi, rasyo analizi sonuclari da kuluplerin finansal yukumluluklerini yerine getirmede zorlandiklari ve varliklarini buyuk oranda borcla finanse ettikleri tespit edilmistir.