ERDEM AHLAKINDAN KARAKTER EĞİTİMİNE: MAKBUL İNSAN YETİŞTİRMENİN KISA TARİHİ

Abstract

Karakter kavramının eğitime konu oluşu eğitim kavramının özünde birey yetiştirmenin olmasının doğal bir sonucudur; zira her toplumda sağduyulu bireyler yetiştirmek bakımından çocuklarda karakter eğitimine önem vermek eğitimin temel uğraşı olagelmiştir. Karakter kavramının bireysel ve toplumsal yönünün değer ve ahlak kavramlarıyla ilişkilendirilmesi neticesinde, karakter eğitimi için; “bireylerin kişiliğini temsil eden, ahlakî yaşamına yön veren beceri ve eğilimlerinin geliştirilmesi” veya “bireylerin erdem sahibi, zorbalıktan uzak duran, iş birliği ve uyum içinde yaşayan, toplum tarafından kabul gören kimseler olarak donatılmaları süreci” şeklinde tanımlar yapılmaktadır. Antik batı ve doğu düşüncesinde erdem sahibi olma/olmama bakımından bireyin ahlakî durumuna işaret eden karakterli olma hali, sadece bireysel farklılıkları değil bireyi ahlakî açıdan takdire şayan kılan özelliklerin kombinasyonunu betimlemede kullanılmıştır. Ancak eğitim müfredatlarına konu oluşu ve sistematik bir şekilde yürütülmesi bağlamında karakter eğitiminin köklerini ancak Amerikan tarihinin kolonyal döneminde bulmak mümkün olur. Dolayısıyla, özünde her zaman birey yetiştirme anlayışının yer aldığı eğitim düşüncesinin, bu yetiştirme sürecinin nasıl yürütüleceğine dair yol haritalarını teşkil eden programlar eşliğinde toplumsal yaşam pratiklerine aktarılmasıyla birlikte, “makbul birey” yetiştirme anlayışının da olgunlaşmasına tanıklık ettiği söylenebilmektedir. İlgili alanyazının incelenerek çalışma konusu kapsamında derlendiği bu araştırmanın amacı; günümüz eğitim müfredatlarının örtük iskeletini teşkil eden karakter eğitimi uygulamalarının Antik Çağ'dan günümüze dek süregelen değişim ve gelişimini erdem, ahlak ve kişilik kavramlarıyla ilişkileri bağlamında ortaya koymak ve karakter eğitiminin çağdaş pedagoji yaklaşımlarındaki konumundan hareketle alanyazına eleştirel bir bakış açısı kazandırmaktır.