แนวทางการออกแบบปรับปรุงสภาพแวดล้อมทางกายภาพ และสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อคนทั้งมวล กรณีศึกษา พื้นที่ส่วนราชการเขตเทศบาลตำบลปลายพระยา จังหวัดกระบี่

Abstract

รัฐบาลมีนโยบายให้จังหวัดกระบี่เป็นพื้นที่นำร่องดำเนินโครงการสร้างชุมชนแห่งการอยู่ร่วมกัน จากศักยภาพที่มีของเทศบาลตำบลปลายพระยา จึงได้รับการคัดเลือกจากสำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ จังหวัดกระบี่ โดยมีเป้าหมายเพื่อให้คนในชุมชนโดยเฉพาะคนพิการและผู้สูงอายุ สามารถเข้าถึงสิ่งอำนวยความสะดวกได้อย่างปลอดภัย และสามารถรองรับความต้องการได้หลากหลายช่องทาง การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาสภาพแวดล้อมทางกายภาพปัจจุบันในพื้นที่ส่วนราชการเขตเทศบาลตำบลปลายพระยา จังหวัดกระบี่ 2) เพื่อศึกษาแนวความคิดการออกแบบเพื่อคนทั้งมวลที่เหมาะสมกับพื้นที่ส่วนราชการ 3) เพื่อเสนอแนวทางการออกแบบปรับปรุงเพื่อคนทั้งมวลในพื้นที่ส่วนราชการ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสำรวจสำหรับประเมินสภาพแวดล้อมทางกายภาพ และสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อผู้สูงอายุ คนพิการ และทุกคน และแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง ร่วมกับการสังเกตการณ์แบบไม่มีส่วนร่วมเกี่ยวกับทัศนคติ และพฤติกรรมของประชาชนและเจ้าหน้าที่ของรัฐ เก็บข้อมูลกายภาพโดยการถ่ายภาพ ทำรังวัด ผลการวิจัยพบว่า มีสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้สูงอายุ คนพิการ และทุกคนในอาคารสำนักงานเทศบาลตำบลปลายพระยา และอาคารศูนย์บริการคนพิการเทศบาลตำบลปลายพระยา แต่ยังไม่เป็นไปตามข้อกำหนดขั้นต่ำของกฎกระทรวงกำหนดสิ่งอำนวยความสะดวกในอาคารสำหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา พ.ศ. 2548 และด้านทัศนคติ พฤติกรรมของประชาชนและเจ้าหน้าที่ของรัฐ ยังขาดความเข้าใจแนวความคิดการออกแบบเพื่อคนทั้งมวล สรุปผลการวิจัย คือ จะต้องออกแบบสภาพแวดล้อมและสิ่งอำนวยความสะดวกให้เกิดความเสมอภาค อุ่นใจ รู้สึกมั่นคงแข็งแรง ปลอดภัย เป็นอิสระ สะดวกสบาย และมีความเป็นส่วนตัว ในกรณีนี้มีข้อจำกัดของอาคารเดิม และสภาพที่ตั้ง อาจเป็นอุปสรรคต่อการออกแบบที่เป็นไปได้ยาก แต่ด้วยลักษณะทางวัฒนธรรมองค์กรความเอื้อเฟื้อ การให้บริการดั่งญาติมิตร การให้เกียรติผู้อาวุโสกว่า จึงช่วยลดอุปสรรคนี้ได้