Bir Öğretim Aracı Olarak Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Değerlerin İncelenmesi

Abstract

Değer, bir yaşam tarzıdır. Okulda değerlerin kazandırılmasında öğretmen ve okul paydaşları olduğu kadar ders kitapları da etkili birer araçtır. Bu bağlamda araştırmanın temel amacı, sosyal bilgiler ders kitaplarında (SBDK) kültür ve miras öğrenme alanında kazandırılması hedeflenen değerlerin incelenmesi ve değerlerle içeriğin uyumunun belirlenmesidir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemine göre gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamına dahil edilen kitaplar, sosyal bilgiler (4-7. sınıf) ders kitaplarıdır. Araştırmada toplanan dokümanlar, betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Analiz sürecinde değer, konu ve kavram ilişkisinin uyumu test edilmiştir. Araştırmanın geçerlik ve güvenirliğini sağlamak için analiz süreci iki alan uzmanı tarafından eş güdümlü yapılmıştır. Bu araştırmanın sonuçlarına göre 4. sınıfta aile birliğine önem verme, vatanseverlik, duyarlılık ve estetik değerine; 5. sınıf SBDK’da duyarlılık ve estetik değerine; 6. sınıf SBDK’da duyarlılık değerine; 7. sınıf SBDK’da ise duyarlılık ve estetik değerine yer verildiği saptanmıştır. Kültür ve miras öğrenme alanında yer alan değerlerin en fazla 4. sınıf düzeyinde kazandırılmaya çalışıldığı söylenebilir. Ayrıca genel itibariyle kültür ve miras öğrenme alanı konularının değerlerle uyumlu olduğu görülmektedir.