AFGANİSTAN’IN SINIRI AŞAN SULARININ YÖNETİLMESİNİN ÖNÜNDEKİ FIRSATLAR VE ENGELLER

Abstract

Hızlı nüfus artışına bağlı olarak günden güne tatlı suya olan ihtiyaç artarken, iklim değişikliği nedeniyle tatlı su kaynakları gün be gün azalmaktadır. Nitekim NASA’nın açıklamalarına göre dünya genelinde 37 akifer’den 21’i kurumuş durumdadır. BM açıklamasına göre ise 2050 yılına kadar yaklaşık 5 milyar insan tatlı su sorunuyla karşı karşıya kalacaktır. Afganistan ise değeri 100 milyar doları aşan yıllık 50 milyar metreküp’ü aşkın tatlı su üretmekte; ve Orta Asya’ya akan Ceyhun Nehrinin bir kısmı, İran’a akan Hirmend ve Harirud nehrine, Pakistan’a akan Kabil nehrine kaynaklık etmektedir. Bu çalışmada öncelikle Afganistan’ın mevcut su durumu, tatlı su havzaları ele alınacak; sonra sularının yönetilmesinde var olan fırsatlar ve engeller ele alınacaktır. Sonuç bölümünde suların yönetilmesi için kısaca öneriler sunulacaktır. Bu makale yönetilmesi halinde Afganistan’a yıllık 100 milyar doları aşan gelir sağlayabilen Afganistan sınırı aşan sularının önemine dikkat çekmektir.