Birinci Meşrutiyet’ten Erken Cumhuriyet’e Türkiye’de Otoriter Modernleşmenin Dönemler Arası Sürekliliği

Abstract

Imparatorluk’tan Cumhuriyet’e gecis surecine iliskin Turk siyasal hayati anlatisi, genellikle rejimlerin hukuki niteliklerine odaklanmaktadir. Bu acidan I. Mesrutiyet ve II. Mesrutiyet donemleri parlamentolu anayasal rejime, iki Mesrutiyet arasi donem II. Abdulhamid istibdadina ve erken Cumhuriyet de monarsisiz bir anayasal rejime iliskin soylemler uzerine temellendirilmekte-dir. Burada ise soz konusu donemler hukuktan ziyade siyasal kultur temelin-de analiz edilerek Turkiye’de siyasal otoritenin niteligine iliskin bir kavrayisa ulasilmasi hedeflenmistir. Bu sayede radikal rejim degisiklikleri boyunca siyasal otoritelerin sureklilik gosteren bir yonu on plana cikarilmak istenmek-tedir. Bu yonu, geleneksel mesruiyetten beslenen ve modernlesmenin boyutu ne olursa olsun kendi niteligini degistirmeye yanasmayan, tepeden inmeci otoriterligidir. Bununla birlikte Turkiye’de siyasal merkez, patrimonyal kodlarindan beslenen bu otoriterligine ragmen, yine ayni kodlari geregi totalitarizme egilim gostermemistir.