İlköğretim Matematik Öğretmenlerinin Kanıt Şemalarının İncelenmesi

Abstract

Çalışmanın amacı, ilköğretim matematik öğretmenlerinin kullandıkları kanıt şemalarını ve bu şemaların nasıl ortaya çıktığını belirlemektir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği bu çalışma, durum çalışmasıdır. Çalışmanın araştırma grubunu oluşturan, dört ilköğretim matematik öğretmeninin seçiminde; amaçlı örnekleme yöntemi olan kolay ulaşılabilir örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmanın verileri, görev temelli görüşmeler yardımıyla toplanmıştır. Görev temelli görüşmeler, çalışma kâğıdı ve kanıt süreçlerine ait soru formundan oluşmaktadır. Veri toplama araçlarının geçerlilik ve güvenirliğini sağlamak amacıyla pilot uygulama yapılmış, veri toplama araçları; pilot uygulama sonuçları, uzman görüşleri ve yapılan araştırmalar dikkate alınarak son halini almıştır. Öğretmenlerin sahip oldukları kanıt şemaları, Sowder ve Harel’in (1998) kanıt şemaları kavramsal çerçevesine göre belirlenmiştir. Elde edilen olguların analizinde, nitel veri analizi olan betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Öğretmenlerin görev temelli görüşmelerden elde edilen bulguları göz önüne alındığında dışsal, deneysel ve analitik kanıt şemaları şeklinde üç temel kategorideki kanıt şemalarına ait özelliklere sahip oldukları görülmüştür. Bununla beraber öğretmenlerin doğrulamalarında dışsal otoriter ve sembolik kanıt şeması özelliklerine rastlanmamıştır. Öğretmenlerin bir soruya ait doğrulamalarında farklı şemalara ait özelliklere sahip olduğu belirlenmiştir. Görev temelli görüşmelerde en fazla kullanılan şema analitik dönüşümsel kanıt şeması olmuştur. Analitik kanıt şemalarının ağırlıklı kullanılmış olmasına rağmen öğretmenlerin kendilerini ifade etme konusunda çekimser bir tavır sergiledikleri ve kanıta ait bilgilerinde eksikler olduğu görülmüştür. Çalışmanın sonuçlarına bağlı olarak bazı önerilerde bulunulmuştur.