Oakeshott’ın Leviathan’ı veya Hobbes’un Politik Felsefesinin Liberal Yorumu

Abstract

Modern politik düşüncenin en önemli köşe taşlarından birisi olarak kabul edilen Leviathan’ın genel yorumu, onun ve inşa etmiş olduğu politik kuramın mutlakiyetçi, mekanik-materyalist ve rasyonalist bir aklın yaratımı olduğu şeklindedir. Bu kabul, literatürde öylesine bir yaygınlığa sahiptir ki, aksi yöndeki argümanların kendisini ifade etmesi bir hayli güçtür. Bununla beraber bu genel kabulün dışına çıkabilmiş ve Leviathan’a orijinal ve sıra dışı bir yorum getirmiş olan Oakeshott, bugüne kadar en radikal ve en özgün Hobbes yorumcusu olarak istisnai bir yer işgal etmektedir. Oakeshott’ın yeni Leviathan’ı; aklın yerine iradeyi temel alan, mutlakiyetçi bir duruştan ziyade sınırları hukukun üstünlüğüyle belirlenen, ahlaki değerlerle örülü, yapay ve en önemlisi liberal bir görünüme bürünmüştür. Bu yeni Leviathan’ın ayak izlerini takip etmek hem politika bilimi literatüründeki farklı bir Hobbes yorumunu karşımıza çıkarması hem de Oakeshott’ın, sivil birliktelik teorisinin ve liberal argümanlarının özünün ve kaynağının Hobbes’ta aranmasının gerekliliğini ortaya koyması açısından dikkate değerdir. Bu izlek aynı zamanda Oakeshott’ın düşün dünyasının ve kavrayışının da ipuçlarını barındırması açısından da önemlidir. Dolayısıyla Oakeshott’ın düşün dünyasını anlayabilmek öncelikle Oakeshott’ın Leviathan’ını veya Hobbes’un politik felsefesinin liberal yorumunu açığa çıkarmaktan geçmektedir.