Burdur Müzesi’nden Bes Amulet

Abstract

Bu çalışmada Burdur Müzesi’nden tanrı Bes amuleti tanıtılacaktır. Pisidia Bölgesi’nde şimdiye dek Mısır kültürüne ait çok sayıda arkeolojik buluntu ele geçmiştir. Ancak Mısır kökenli bir tanrı amuleti ile ilk kez karşılaşılmıştır. Bu amulet, Bes’in zoomorphik ve antropomorphik özellikler gösteren bir kült objesidir. İnananlar tarafından kötü ruhlara ve rahatsız edici varlıklara karşı manevi bir silah olarak kullanılmıştır. Bu şekildeki küçük ve taşınabilir amuletler, toplumlar arasındaki siyasi, sosyo-iktisadi ve askeri olaylar ile ortaya çıkan akültürasyon süreciyle Mısır’dan başlayarak Mezopotamya, Yakın Doğu, Akdeniz, Anadolu, Karadeniz ve Yunan toplumlarına kadar ulaşabilmiştir. Mısır’da Yeni Krallık Dönemi’nden Grek-Roma Dönemi’ne dek kullanım alanları oldukça çeşitlidir. Grek-Roma Dönemi’nden itibaren antropomorphik özellikleri ön planda tutularak üretilmiş amuletlerin popüler olduğu belirlenmiştir. Bu tipteki Burdur Müzesi amuleti de antropomorphik özellikleriyle dikkat çekmiştir. Aynı zamanda bu özellikler, Bes amuletin tanrı Silenos ile olan ilişkisinin bir işaretidir ve bu sebeple, tanrı Bes-Silenos birleşimi bir kült objesi olarak da incelenmiştir.