Isparta Gölcük volkanizması ve yerleşim alanı ile ilişkisi

Abstract

– Güneybatı Türkiye’de Göller bölgesinde yer alan Isparta ili merkez ilçe olarak eski ve tarihi birkenttir ve merkez ilçe nüfusu 2022 yılı verilerine göre 268595 tir. Merkez ilçenin yüzölçümü 558 km2 dir.Isparta merkez ilçesinde 40 adet mahalle bulunmaktadır. Bunun yanısıra 3 kasaba ve 22 köy de Ispartamerkez ilçeye bağlıdır. Şehrin ortalama yüksekliği 1050 metredir. Bu çalışma Isparta yerleşim alanı veyapılaşmanın Isparta Gölcük volkanizmasından kaynaklanan piroklastik ürünlerin yayılımı ile olanilişkisinin araştırılmasını ortaya koymaktadır. Isparta şehrinin güneybatısında genç patlamalı volkankarakterinde Gölcük volkanı yer almaktadır ve volkandan çıkan piroklastik ürünler şehir yerleşim alanınınbüyük bir bölümünü kaplamıştır. Özellikle son yıllarda yapılaşma Gölcük volkanına doğrupiroklastiklerden oluşan bir zemin üzerinde ilerlemektedir. Bunun yanısıra Isparta yerleşim alanı batıkomşusu olan Burdur’dan geçen Fethiye-Burdur Fay zonuna çok yakındır. Burdur’da 1914 (M:7.0) ve 1971(M:6.2) depremleri neticesinde can kayıpları ve yapılarda hasarlar meydana gelmiştir. Özellikle 1914depreminde en az Burdur kadar Isparta şehri de etkilenmiştir. Bir bölgede yeni yerleşim alanlarının veyapılaşma türlerinin belirlenmesinde bölgenin jeolojisi, litolojik özellikleri, tektonik yapısı ve zeminözelliklerinin gözönünde bulundurulması gerekmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde Isparta şehrimerkezi yerleşim alanının piroklastik çökellerden oluşan zemin üzerinde yer alması nedeniyle mikrobölgelendirme çalışmaları yapılarak zemin özelliklerinin ortaya konulması; mevcut ve bundan sonrakiyapılaşmaların bu doğrultuda ele alınmasının gerekliliği ortaya çıkmaktadır.