D8 ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ

Abstract

Ekonomik büyüme ve dış ticaret arasındaki ilişkiye dair tartışmaların geçmişi oldukça eskiye dayanmaktadır. Eski olduğu kadar da aralarındaki ilişki üzerine pek çok çalışmanın da yapıldığı bir konudur. Ekonomik büyüme için kısaca ülkenin toplam üretim kapasitesinde bir diğer ifadeyle toplumsal refahın ne oranda arttığının bir göstergesidir denilebilir. Dış ticaret ise, hızla küreselleşen dünyada sürdürülebilir nitelikte bir ekonomik büyüme hedefinin yakalanmasındaki en önemli dinamiklerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Çalışmada D8 olarak adlandırılmakta olan ülke grubundaki 8 ülkede 2000 – 2020 yılları arasındaki dönem için, dış ticaret ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki Dumitrescu ve Hurlin (2012) panel nedensellik analiziyle incelenmektedir. Analizde; dış ticareti temsilen ihracat ve ithalat değişkenleri, ekonomik büyümeyi temsilen de kişi başına GSYİH değişkenine ait veriler kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan veriler, Dünya Bankası’ndan elde edilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre, ekonomik büyüme ihracatın Granger nedeniyken, ihracatın ekonomik büyümenin Granger nedeni olmadığı görülmekte olup, ithalatın ise, ekonomik büyümenin Granger nedeni olmadığı ve ekonomik büyümenin de ithalatın Granger nedeni olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.