Politik İklim Değişikliklerinin Ülkelerarası Ticaretle İlişkisi: Türkiye Rusya Uçak Krizi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme

Abstract

Politik cevrenin temel bilesenleri; ideolojik iklim ve politik surecler, milliyetcilik, yonetimlerin mudahaleleri ve politik istikrar olup, bu bilesenlerdeki degisimlerin ulkelerarasi ticareti etkilemesi hem bilimsel hem de ulkeler ve isletmeler acisindan kabul gormus bir gercektir. Bu gercekten hareketle, calismanin amaci; 24 Kasim 2015 tarihinde Turkiye-Rusya Federasyonu arasinda yasanan ucak krizi sonrasinda olusan politik riskin iki ulke arasindaki dis ticaret hacmini nasil etkiledigini ortaya koymak olusturmaktadir. Boylece degiskenler arasinda baglanti kurarak iki ulke arasindaki ticari iliskilerin etkisi nicel bir calisma uzerinde gosterilmistir. Calisma uc bolumden olusmaktadir; Ilk bolumde politik risk kavrami, politik ve ticari iliskiler kapsami uzerinde durulmustur. Ikinci bolumde, bagimsiz degisken olarak politik kriz, kontrol degisken olarak TUFE bazli reel efektif doviz kuru, TUFE’nin aylik yuzdelik degisimi, Sanayi uretim endeksi, bagimli degisken olarak Turkiye-Rusya dis ticaret hacmi ele alinmistir. Ele alinan bu degiskenler kapsaminda politik krizin, iki ulke arasinda dis ticaret hacmi uzerine etkisi incelenmistir. Calismada; politik riskin olusmasi sonucunda Turkiye-Rusya Federasyonu arasindaki ticari iliskilerin dis ticaret hacmi uzerindeki etkisini gosterebilmek amaciyla, STATA programi kullanilarak zaman serisi regresyon analizi yapilmistir. Ayrica Turkiye Istatistik Kurumu’ndan (TUIK) ve Merkez Bankasi’ndan (MB) alinan raporlarin sayisallastirilmasi ile eldeki verilerin grafiklere yansitilmasiyla dis ticaret hacmindeki degisim aciklanmaya calisilmistir. Yapilan analizler sonucunda politik krizin dis ticaret hacmi uzerinde negatif yonde ve anlamli bir etkisinin oldugu sonucu elde edilmistir. Baska deyisle; literaturde yer alan gercek, somut bir olay uzerinde incelenerek ortaya konulmustur. Calismanin son kisminda elde edilen sonuclar degerlendirilmis ve oneriler de bulunulmustur.