Majątki instrukcyjne na ziemiach byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego: stan badań oraz postulaty badawcze

Abstract

Majątki instrukcyjne stanowily szczegolny rodzaj wlasności ziemskiej . Pierwotnie nalezaly do skarbu panstwa lub zostaly skonfiskowane uczestnikom powstania styczniowego. Byly one odsprzedawane na podstawie Instrukcji z 23 lipca 1865 r. osobom pochodzenia rosyjskiego, jako zacheta do stalego osiedlania sie w zachodnich guberniach Cesarstwa. Majątki instrukcyjne stanowily przedmiot zainteresowania historykow polskich, rosyjskich, bialoruskich i litewskich, zajmujących sie polityką narodowościową wladz carskich na ziemiach bylego Wielkiego Ksiestwa Litewskiego w drugiej polowie XIX w. Celem artykulu jest przedstawienie aktualnego stanu badan nad majątkami instrukcyjnymi oraz postawienie nowych hipotez badawczych. So-called ‘instruction estates’ were a special type of landed property. Originally, they belonged to the State Treasury or were confiscated from participants in the January Uprising of 1863–1864. They were sold out under the ‘Instruction of 23 July 1865’ to persons of Russian origin as an incentive for them to permanently settle in the Western Gubernias. ‘Instruction estates’ have attracted the interest of Polish, Russian, Belarusian, and Lithuanian historians specializing in the ethic policy of the tsarist authorities in the territory of the former Grand Duchy of Lithuania in the second half of the nineteenth century. The article’s purpose is to show the present state of research into ‘instruction estates’ and put forward new research hypotheses.