Türk Yönetim Geleneğinde Hesap Verebilirlik Mekanizmaları: Divan'ı Mezalim ve Kamu Denetçiliği Kurumu Karşılaştırması

Abstract

Turk yonetim geleneginde hesap verebilirlik mekanizmasi seklinde faaliyet gosteren Divan-i Mezalim, Selcuklu Devleti'nde "yonetim karsisinda zulme ugradigini dusunenlerin basvurduklari" bir kurum olarak islev yurutmustur. Osmanli Devleti'nde divan-i humayun, seyhulislamlik ve kadilik kurumu; halkin yonetim/yoneticilerden kaynaklanan sorunlarin iletildigi hesap verebilirlik mekanizmalari olarak faaliyet yurutmuslerdir. Gunumuz Turkiye’sinde ise Kamu Denetciligi Kurumu, devletle-vatandas arasinda bir kopru islevi gormesi amaciyla olusturulmustur. Bu baglamda, calismanin temel amaci Turk yonetim geleneginde hesap verebilirlik mekanizmalarinin ele alinip, Divan-i Mezalim kurumunun isleyis ve etkilerini irdelemektir. Kamu Denetciligi Kurumu'nun kurulus, orgutlenmesi ve isleyisinin ele alinmasi, sonucta iki mekanizmanin mukayese edilmesi calismanin diger amaclaridir. Bu amaclar cercevesinde hazirlanan calismada, betimleyici analiz yontemi, tarihsel yontem ve karsilastirmali yontemden yararlanilmistir.