Sixteenth-century editions of the Luther and the Leopolita Bibles in the collection of the “Hosianum” Library in Olsztyn

Abstract

Tłumaczenie Biblii dokonane przez Marcina Lutra odbiło się wielkim echem w świecie protestanckim w XVI w., ale nie tylko. Miało duże znaczenie dla kształtowania się języka narodowego i narodowej literatury w Niemczech. Sprowokowało też dyskusję wewnątrz Kościoła katolickiego, która sprawiła, że zaczęły się pojawiać również katolickie przekłady Pisma Świętego na języki narodowe. Pierwszym polskim tłumaczeniem całym Biblii jest to, którego dokonał Jan Nicz Leopolita. Zostało ono wydane w Krakowie, w oficynie Szarffenbergów w 1561 r. Niniejsze opracowanie jest formą prezentacji czterech szesnastowiecznych egzemplarzy Biblii Lutra i dwóch egzemplarzy Biblii Leopolity, które przechowywane są w zasobie Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie. Autorzy z autopsji przebadali morfologię omawianych woluminów, ich znaki własnościowe oraz budowę i zdobienia opraw. Księgi te stanowią cenny fragment zabytkowych zbiorów na Warmii.