TÜRK KÜLTÜRÜNDE ATALAR KÜLTÜ VE ÖLÜLER KÜLTÜ KAVRAMLARI

Abstract

Toplumsal araştırmalarda elde edilen verilerin yorumlanabilmesi için kullanılan terimler vardır. Bu terimler arasında anlamca aralarında bağ olanların araştırmacılar tarafından kullanılırken birbirine yerine kullanıldığı görülmektedir. Türk kültürü ile ilgili yapılan alan araştırmalarında elde edilen verilerin yorumlanmasında da aynı durumlar yaşanabilmektedir. Özellikle ölüm kültürü çerçevesinde yapılan değerlendirmelerde atalar kültü ile ölüler kültü kavramlarının birlikte kullanıldığı ya da birbirine muadil gibi anlamlandırıldığı görülmektedir. Zira her iki terimde de ölüm gerçeği sonrası uygulanan pratiklerden referans alma ve hadiseyi bu yolla tasvir etme isteği bulunmaktadır. Böylelikle atalar kültü ve ölüler kültü tamlamaları kültür bilimi araştırmalarında sıkça sözleri edilen, özellikle ölüm fenomenini toplum psikolojisinde izah etmek için kullanılan iki kavram haline gelmiştir. Fakat bu iki kavram birbirinden farklıdır. Bu farklılık bazen ayırt edilmemekte ve iki terim birbiri yerine kullanılabilmektedir. Bu da araştırmacıları bilimsel yorumlama yaparken yanlışa düşürmektedir. İki kavramın terim anlamında net çizgilerle ayrıldığı gerçeğinden hareket edilerek, atalar kültü ve ölüler kültünün temelinde yatan anlamın verilmesi olası terim karmaşasını önleyecektir.