Afşin Elbistan-A Termik Santrali Yakın Çevresinde Uçucu Kül Kaynaklı Ağır Metal Dağılımının Gausssian Semivariogram Modeli ile İncelenmesi

Abstract

Afşin Elbistan-A Termik Santrali bacalarından çıkan uçucu küller rüzgarın etkisiyle dağılmakta ve daha sonra toprak üzerine çökmektedir. Bu çalışmada, Santral yakın çevresindeki topraklar üzerinde oluşan ağır metal kirliliği ile hakim rüzgar yönleri ve esme sayıları arasındaki ilişki Gausssian Semivariogram Modeli ile incelenmiştir. Toprak örnekleri termik santralin yakın çevresinden alınmış ve sekiz adet ağır metal (Pb, Cd, Cr, Cu, Ni, Zn, Co ve Mn) açısından analiz edilmiştir. Toprak örneklerinin analiz sonuçları Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde krom ve nikel metalleri için verilen sınır değerlerden yüksek çıkmıştır. Afşin Elbistan A Termik Santrali çevresinde toprak örneklerinde belirlenen ağır metal içeriklerinin hakim Rüzgar Yönüne ve Esme Sayılarına göre elde edilen Gauss dağılım grafikleri incelendiğinde; Kurşun, kadmiyum ve bakır metalleri güneybatı-kuzeydoğu ekseninde dağılmaktadır. Cr, Ni, Zn, Co ve Mn metalleri ise kuzeybatı-güneydoğu ekseninde dağılmaktadır. Bu sonuçlar, uçucu küllerin bacadan çıktıktan sonra rüzgârın esme yönüne ve hızına göre santral çevresinde dağıldığını ve santral yakın çevresinde çöktüğünü göstermektedir. İzlenen ağır metal derişimleri santralden uzaklaştıkça azalmaktadır.