Farklı yetiştirme koşullarının zencefil (Zingiber officinale Roscoe)’in verim ve kalitesi üzerine etkileri

Abstract

Alınış tarihi 15 Mayıs 2020 Düzeltilme tarihi 15 Aralık 2020 Kabul tarihi 25 Ocak 2021 Zencefil (Zingiber officinale Roscoe), Zingiberaceae familyasına dahil olup, antik çağlardan beri bilinen bir bitkidir. Günümüzde, birçok sektörde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışma ile dünya pazarında ekonomik değeri yüksek ve ithalata konu olan zencefilin, sera ve gölge alanda, farklı dikim zamanlarındaki verim ve kalite paramatrelerini belirlemek amaçlanmıştır. Çalışmada, bitki boyu (cm), gövde sayısı (adet), taze ve kuru yumru ağırlığı (g bitki), 6-shogaol, 6-gingerol, uçucu yağ oranı (%) ve uçucu yağ bileşen (%) parametreleri 2 yıl süreyle gözlemlenmiştir. En uzun bitki boyu 126.92 cm olarak belirlenirken en fazla gövde sayısı 14.75 adet bitki olarak belirlenmiştir. Ortalama taze yumru ağırlığı 642.00-1065.00 g bitki arasında değişim gösterirken, ortalama kuru yumru ağırlığı 642.00-1076.00 g bitki arasında değişim göstermiştir. 6-shogaol en yüksek 4.06 mg g olarak tespit edilirken, en yüksek gingerol miktarı 7.19 mg g olarak tespit edilmiştir. Ortalama uçucu yağ oranları %0.89-1.40 arasında değişim göstermiştir. Ayrıca uçucu yağda ortalama zingiberene, beta sesquiphellandrene ve beta bisabolene sırasıyla %37.40-42.73, %20.05-23.38 ve %6.23-13.53 oranları tespit edilmiştir. Bu çalışma ile zencefile ait ülkemizde adaptasyon çalışmaları başlamış olup, Antalya’da sera koşullarında, şubat dikimi en uygun dikim zamanı olarak belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: