Հայ բանահյուսության որոշ ժանրեր Կովկասյան ուսումնական շրջանի (СМОМПК) ռուսալեզու մատենաշարի էջերում

Abstract

Դեռևս XIX դարի 80-ական թվականներից Կովկասյան ուսումնական շրջանի վարչությունը ռուսաց լեզվով, նախահեղափոխական ուղղագրությամբ հրատարակել է ,Сборник материалов для описания местностей и племен Кавказаե (СМОМПК) մատենաշարի թվով 46 հատոր: СМОМПК մատենաշարը գիտատեղեկատվական շտեմարան է, որտեղ ամփոփված են Կովկասում բնակվող տարբեր ժողովուրդների՝ հայերի, վրացիների, թաթարների, ռուսների, դաղստանցիների, սվաների, աբխազների, ուդիների ևայլ ժողովուրդների պատմության, ազգագրության, բանահյուսության, հնագիտության, լեզվաբանության, աշխարհագրության, բառարանագրության վերաբերյալ նյութեր: Ցավոք, СМОМПК-ի հատորներն այսօր բավարար ուշադրության չեն արժանանում ևերբեմն էլ վրիպում են ուսումնասիրողների տեսադաշտից, բայց մեծարժեք մատենաշարի համակողմանի ուսումնասիրությունը կարող է նոր լույս սփռել կովկասյան ժողովուրդների կենցաղի, ապրելակերպի, սովորույթների, ավանդույթների ուսումնասիրության վրա: Since the 80s of the 19th century, the Administration of the Caucasian Educational District has published 46 volumes of the “Collection of Materials for the Description of Localities and Tribes of the Caucasus” (СМDLTC) in Russian with pre-revolutionary orthography. The (СМDLTC) series is a scientific information database that summarizes materials on history, ethnography, folklore, archeology, philology, linguistics, geography and lexicography of various peoples living in the Caucasus, including the Armenians, Georgians, Tatars, Russians, Dagestanis, Svans, Abkhazians, Udins and other nations. Unfortunately, the volumes from the СМDLTC series are not paid the due attention to, and sometimes they completely fall out of the field of the researchers view, while a comprehensive study of the valuable series could shed new light on the study of household, lifestyle, traditions and customs of the peoples in the Caucasus. С 80-ых годов XIX-ого века Управление Кавказского учебного округа оубликовало на русском языке с дореволюционной орфографией 46 томов «Сборника материалов для описания местностей и племен Кавказа» (СМОМПК). Серия СМОМПК представляет собой научно-информационную базу данных, в которой обобщены материалы по истории, этнографии, устному народному творчеству, археологии, филологии, лингвистике, географии и лексикографии различных народов, проживающих на Кавказе, в том числе и армян, грузин, татаров, русских, дагестанцев, сванов, абхазцев, удинов и других. Разные жанры армянского фольклора, опубликованные на русском языке в разных выпусках серии изданий, классифицированы по топографическим и этнографическим признакам, что может способствовать международному научному сотрудничеству и изучению нравов, обычаев, традиций, быта народов Южный Кавказ. Русскоязычные материалы армянского фольклора свидетельствуют о наличии в регионе важных фольклорных реалий, которые с их историко-географическими характеристиками, общечеловеческими общностями и национальными особенностями могут быть методологической основой не только для филологии, но и для различных дисциплин, связанных с тематика: этнология, культурология, психология, литературоведение, семиотика, лингвистика в области новых интерпретаций полевых исследований и реализации международных научных сравнительных исследований.