Kültürlerarası Duyarlılığın Kariyer Beklentilerine Etkisi: Turizm Rehberliği Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma

Abstract

Amaç ve Önem: Bu araştırmacının temel amacı, lisans düzeyinde turizm rehberliği eğitim alan öğrencilerin sahip olduğu kültürlerarası duyarlılığın, onların kariyer beklentilerine etkisini belirlemektir. Bilindiği üzere turizm olgusu çoğu durumda birbirine yabancı olan farklı kültürlerin aynı ortamda karşılaşmasıdır. Son yıllarda uluslararası turist varışlarında, bireylerin popüler kültürlerin ilginç yönlerini deneyimlemek için daha fazla seyahat etmesi (Horner ve Swarbrooke, 2007: 204) ise turizmde kültürün önemini daha da ön plana çıkarmaktadır. Bu bağlamda turist rehberleri, misafir memnuniyeti ve başarı için farklı kültürlere hoşgörü ile yaklaşmalı ve kültürlerarası duyarlılığa sahip olmalıdır. Diğer yandan turist rehberliğinde kültürlerarası duyarlılığın başarı için önemli bir hususu teşkil etmesi, bu meslekte kariyer yapmak isteyen bireyler için kültürlerarası duyarlılığı önemli bir kriter haline getirmektedir. Bununla birlikte, araştırmacının bilgisine göre konu ile ilgili olarak turist rehberliği özelinde araştırma sayısının çok sınırlı olması, bu araştırmayı sonuçları bağlamında önemli kılmaktadır. Nitekim kültürlerarası duyarlılığı olmayan bireylerin turist rehberliği yapması hem ziyaretçi memnuniyeti hem de iş-kariyer uyumu bağlamında tercih edilmez. Dolayısıyla iş-kariyer uyumunun sağlanması bakımından mevcut araştırma sonuçlarının ilgili alanyazına ve sektöre katkı sağlaması beklenmektedir. Yöntem: Bu araştırmada lisans düzeyinde turist rehberliği eğitimi alan 520 öğrenciden veri toplanması hedeflenmiştir. Bununla birlikte 15 Mart 2021 ile 30 Nisan 2021 tarihleri arasında gerçekleştirilen anket uygulaması sonucunda 167 öğrenciden veri elde edilmiştir. Üç bölümden oluşan anket formunun ilk bölümünde bazı demografik sorulara, ikinci bölümünde ise Chen ve Starosta (2000) tarafından kültürlerarası duyarlılık ölçeğine ait ifadelere yer verilmiştir. Anket formunun üçüncü bölümünde de katılımcıların kariyer beklentilerini belirlemeye yönelik olarak Aymankuy ve Aymankuy (2013)’un çalışmasından üç adet derecelendirmeli ifadeye ve Çavuş ve Kaya (2015)’nın çalışmasından üç adet derecelendirmeli ifadeye yer verilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde ilk olarak ölçekler için geçerlilik ve güvenilirlik testleri gerçekleştirilmiş; demografik değişkenler için sıklık ve yüzde analizleri gerçekleştirilerek ifadelere ait tanımlayıcı analizler için aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Veri analizinde araştırma değişkenleri arasındaki ilişkinin ölçümü korelasyon analizi, araştırma hipotezinin testi için ise regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Araştırmada elde edilen temel bulgu turizm rehberliği eğitim alan öğrencilerin kültürlerarası duyarlılık düzeylerinin kariyer beklentilerini etkilediğinin belirlenmesidir. Bulgulara göre öğrencilerin kültürlerarası duyarlılık düzeyi kariyer beklentilerini yaklaşık %8 oranında etkilerken, söz konusu etkideki bir birimlik artış kariyer beklentilerinde %58 oranında değişim meydana getirmektedir. Bununla birlikte kültürlerarası duyarlılık alt boyutlarından yalnızca etkileşimden zevk alma alt boyutu kariyer beklentileri üzerinde değişim yaratmaktadır. Elde edilen bulgular doğrultusunda kültürlerarası duyarlılığın kariyer beklentilerinin oluşumunda önemli bir öncül olabileceği ileri sürülmektedir. Özgünlük/Bilimsel Katkı: Elde edilen bulgular, benzer değişkenleri konu edinen çok sınırlı sayıdaki araştırma sonuçlar ile paralellik göstermektedir. Bununla birlikte, araştırmacıların bilgisine göre, turist rehberliği öğrencileri bağlamında konuyu doğrudan ele alan araştırma olmaması, bu araştırmayı alanında öncü kılmaktadır. Dolayısıyla araştırmada elde edilen bulgular hem mevcut alan yazına yeni bir bakış açısı getirmekte hem de ilerleyen dönemdeki araştırmalar için kaynak oluşturmaktadır. Araştırma bulguları doğrultusunda turist rehberliği eğitiminde öğrencilerin kültürlerarası duyarlılığını artırıcı uygulamalara ilişkin öneriler getirilmesi de ilgili çalışmayı özgün kılan bir diğer unsurdur.