Metaverse’e Yönelik Kullanıcı Algıları: Yeniliklerin Yayılımı Kuramı Bağlamında Nitel Bir İnceleme

Abstract

Gerçek bir evrenin ötesine işaret eden metaverse; sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik, sosyal medya, kripto para gibi kavramları içinde barındıran, bütün dijital dünyayı birleştiren üç boyutlu bir evrendir. Bu evren içinde kullanıcılar, yeni sosyal bir alanı deneyimlemekle birlikte ticari, kültürel ve siyasi yeni alanlar da yaratabilmektedir. Bu noktada metaverse’ün kullanıcılar tarafından yenilik olarak nasıl algılandığı merak edilmektedir. Söz konusu bu araştırmada, sosyal medya platformlarında aktif olan bireylerin, avatarlarla gerçek bir hayatın yansıması olan metaverse evrenini, yenilikleri yayılımı kuramı bağlamında nasıl algıladıklarını ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Aynı zamanda sosyal medya kullanıcılarının metaverse evrenine yönelik yaptıkları yorumların yönü de (pozitif-negatif-nötr) araştırmada ele alınmaktadır. İlgili araştırma nitel araştırma geleneğinde durum çalışması (case study) çerçevesinde yapılandırılmaktadır. Araştırmanın amacı doğrultusunda amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik ve ölçüt örneklemesi kullanılmıştır. Maksimum çeşitlilik örneklemesi bağlamında farklı veri setlerini değerlendirmek için Instagram, Twitter ve Facebook platformları seçilmiştir. Ölçüt örnekleme perspektifinde belirlenen ölçüt ise, ilgili hesapların metaverse hakkında bilgi veren paylaşımlarda bulunmasıdır. Bu doğrultuda Metaversehizm Instagram hesabı, Metaversehizm Twitter hesabı ile Metaverse Türkiye Facebook hesabı incelemeye alınmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler üzerinde niceliksel ve niteliksel (tematik) içerik analizi ile betimsel içerik analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, sosyal medya kullanıcıları metaverse’ü yenilik olarak fark etmekte ve yenilik olarak anlaşılması için de çaba göstermektedir. Aynı zamanda kullanıcılar olumlu ve olumsuz yenilik algılarına sahip olmakla birlikte gerçek ve dijital ayrımını tartışmaktadır. İlgili temaların ortaya çıkmasında ise yenilikçi, ilk benimseyici ve yavaş davranan benimseyici kategorisinde yer alan kullanıcıların rolünün bulunduğu görülmektedir.