„Tajemna księga Litwy”. Józef Albin Herbaczewski i Tadeusz Miciński

Abstract

Nazwiska Józefa Albina Herbaczewskiego (Juozapas Albinas Herbačiauskas), młodolitewskiego pisarza dwujęzycznego, związanego na początku XX wieku ze środowiskiem krakowskiej bohemy artystycznej, oraz Tadeusza Micińskiego, młodopolskiego poety, dramaturga i prozaika, zestawiane są zazwyczaj przez badaczy literatury by zaznaczyć wzajemną wrogość obu tych niezwykłych twórców kultury. Od osobistych animozji ciekawsze jednak wydaje się to, co łączy obu tych oryginalnych artystów, prowadzących na początku XX wieku aktywną działalność publicystyczną. A będą to: kult polskiej wieszczej literatury romantycznej, tematyka mistyczno-ezoteryczna, fascynacja pogańską tradycją starożytnej Litwy, mającej – zdaniem obu twórców – aryjskie korzenie, a wreszcie przekonanie, że tylko odrodzenie duchowe może doprowadzić do wyzwolenia politycznego narodu polskiego i litewskiego.