{"title":"Osmanlı Sanayileşmesinde Sanayi Mekteplerinin Önemi :Dersaadet Sanayi Mektebi Örneği","authors":"Büşra Karataşer","doi":"10.56337/sbm.1169515","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"18.yüzyılın sonunda Avrupa’da başlayan sanayi devrimi zaman içerisinde etkilerini Osmanlı Devleti dahilinde göstermeye başladı. Osmanlı ordusu zayıf düşmüş,savaşlar kaybedilmiş, yeni teknoloji ve ekonomik gelişme istenen seviyede olmamıştır. \nOsmanlı Devleti’nde uzun yıllar boyunca mesleki eğitim, lonca teşkilatı sayesinde usta-çırak ilişkisi içerisinde gerçekleşmekteydi. Osmanlı Devleti,dünyada yaşanan sanayileşme gelişmelerini takip etmek için daha fazla sanayi tesisleri kurma ve bu tesislerde çalışacak teknik elemana ihtiyaç duymuştur. Öncelikle, teknik eleman yetiştirmek için yurt dışından eleman getirme yoluna gidilmiştir. Ancak, ülke dahilinde teknik eleman yetiştirme ihtiyacının doğması sebebiyle çeşitli mesleki ve teknik okul açılması gerekliliği oluşmuştur. Teknik eleman yetiştirmek için önce ıslahhane adı verilen kurumlar, daha sonra sanayi mektepleri açılmıştır.Islahhaneler,başlangıçta özellikle kimsesiz çocukları barındırma, eğitme, iş bulma ihtiyacına hizmet ederken zaman içerisinde sanayide istihdam edilecek kalifiye eleman yetiştirecek hale gelmiştir. \nBu çalışmada, Osmanlı sanayileşmesinde sanayi mekteplerinin rolü, Dersaadet Sanayi Mektebi örneğinde incelenecektir.Osmanlı Devleti’nin başkentinde kalifiye eleman yetiştirmek amacıyla açılan sanayi mektebinin açılma gerekçeleri, öğrencilerinin aldıkları eğitimler incelenecektir.","PeriodicalId":108931,"journal":{"name":"Sosyal Bilimler Metinleri","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-09-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Sosyal Bilimler Metinleri","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.56337/sbm.1169515","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
18.yüzyılın sonunda Avrupa’da başlayan sanayi devrimi zaman içerisinde etkilerini Osmanlı Devleti dahilinde göstermeye başladı. Osmanlı ordusu zayıf düşmüş,savaşlar kaybedilmiş, yeni teknoloji ve ekonomik gelişme istenen seviyede olmamıştır.
Osmanlı Devleti’nde uzun yıllar boyunca mesleki eğitim, lonca teşkilatı sayesinde usta-çırak ilişkisi içerisinde gerçekleşmekteydi. Osmanlı Devleti,dünyada yaşanan sanayileşme gelişmelerini takip etmek için daha fazla sanayi tesisleri kurma ve bu tesislerde çalışacak teknik elemana ihtiyaç duymuştur. Öncelikle, teknik eleman yetiştirmek için yurt dışından eleman getirme yoluna gidilmiştir. Ancak, ülke dahilinde teknik eleman yetiştirme ihtiyacının doğması sebebiyle çeşitli mesleki ve teknik okul açılması gerekliliği oluşmuştur. Teknik eleman yetiştirmek için önce ıslahhane adı verilen kurumlar, daha sonra sanayi mektepleri açılmıştır.Islahhaneler,başlangıçta özellikle kimsesiz çocukları barındırma, eğitme, iş bulma ihtiyacına hizmet ederken zaman içerisinde sanayide istihdam edilecek kalifiye eleman yetiştirecek hale gelmiştir.
Bu çalışmada, Osmanlı sanayileşmesinde sanayi mekteplerinin rolü, Dersaadet Sanayi Mektebi örneğinde incelenecektir.Osmanlı Devleti’nin başkentinde kalifiye eleman yetiştirmek amacıyla açılan sanayi mektebinin açılma gerekçeleri, öğrencilerinin aldıkları eğitimler incelenecektir.