Diyarbakır Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi Deposunda Bulunan Bir Grup Mezar Taşı

Abstract

Maddi kultur varliklarimiz icerisinde onemli bir yere sahip olan mezar taslari; tarih, sanat, edebiyat ve kulturel acidan degerlidir. Turk-Islam sanati acisindan onemli bir grubu olusturan bu eserler, hem gec anlasilmis hem de gerektigi gibi korunamamistir. Bu nedenle bir kismi yok olup gitmistir. Bir kismi ise muze depolarinda bulunmaktadir. Bu calismada Diyarbakir Arkeoloji ve Etnografya Muzesi deposunda bulunan on ikisi bastasi, alti tastan biri ayaktasi, ikisi catma lahite ait yan tasi, ucu ise sanduka veya kapak tasi olmak uzere on sekiz mezar tasi incelenmistir.  Calismada depoda yer alan mezar taslarinin yuzeylerinde bulunan kitabeler okunmus, figurler sembolik acidan degerlendirilip ikonografik olarak aciklanmaya calisilmistir. Kitabeli mezar taslari kronolojik bir duzen icerisinde siralanmis ve kitabelerde yer alan isim, unvan, meslek, lakap, akrabalik baglari vb. gibi ifadeler aciklanmistir. Yazi cesitleri belirlenerek hangi teknikte yazildiklarina dikkat cekilmistir. Taslar, form, malzeme ve susleme ozellikleriyle detayli bir bicimde tanitilmistir. Turk-Islam sanati icerisindeki yeri uzerinde durulmus olan bu mezar taslarinin muzeye nereden getirildikleri belirtilerek kulturel, sanatsal cesitlilik acisindan donemi icerisindeki yeri vurgulanmistir.