MODERN ARAP DİLBİLİMİNDE ANLAM ÇEŞİTLERİ VE ‎GELİŞİM FAKTÖRLERİ

Abstract

Dil, insan aklının olgunlaşmasıyla birlikte bilginlerin ve araştırmacıların ilgi noktasını ‎oluşturmuştur. İnsanoğlunun duygu ve düşüncelerini en iyi şekilde ifade etme aracı olan dil, ‎bağlantılı olduğu toplumun gelişimiyle birlikte değişim göstermiştir. Özünde toplumsal bir olgu olan ‎dil, yaşayan her canlı gibi sürekli gelişim içinde olmuştur. Modern dilbilimin çalışma alanlarını ‎oluşturan ve bir dil ele alınırken inceleme konuları olan ses, biçim, cümle ve anlam yönleri de doğal ‎olarak bu gelişimin birer parçalarını teşkil etmektedir. Yaşayan bütün dillerde dilbilimsel ‎araştırmaların dayanak noktasını oluşturan bu dört olgu arasında anlam olgusu en belirgin ve yaygın ‎olanıdır. Dilsel ilerlemenin bir parçası olan anlam değişmeleri kelimeler ve taşıdıkları anlamlarla ‎ilgilidir. Anlamlarda yaşanan bu gelişimlerin dili kullanan toplum tarafından kasıtlı ya da kasıtsız bir ‎şekilde çeşitli faktörler nedeniyle meydana geldiği görülmektedir. Özellikle de anlamlarda kasıtsız ‎olarak yaşanan değişmeler, dilbilimcilerin ilgisini daha fazla çekmiştir. Bu dilbilimciler dillerin tarihi ‎seyrini ve devirlerini incelerken anlamlarda yaşanan bu farklılıkların bazı sebeplerden dolayı ‎meydana geldiğini tespit etmişler ve buna etki eden bazı nedenler ortaya koymuşlardır. Bu ‎çalışmada modern Arap dilbiliminde başta İbrahim Enîs olmak üzere dilbilimcilere göre anlam ‎olgusunun dayandığı çeşitler ve anlam gelişimine etki eden faktörleri ele alıp incelemeye ‎çalışacağız.‎