BESTEKÂR EROL BAŞARA’NIN ÇEŞİTLİ FORMLARDAKİ ESERLERİNİN FARKLI DEĞİŞKENLER VE PROZODİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ

Abstract

Erol Başara, yirminci yüzyılda Türk müziğine hizmet etmiş, TRT tarafından kabul edilen “Reyyâ” makamı, “Muaşşer” usulü, “Satranç” ve “Aksak Murabba” formunu terkip eden, 78 adet sözlü-sözsüz formda eser bestelemiş ve bunların 72 tanesini TRT repertuvarına kazandırmış bir bestekârdır. Bu araştırmada; bestekârın sözlü eserleri, prozodi bakımından uygunluğunun tespit edilmesi amacıyla Prozodi İnceleme Tekniği (PİT) ile incelenmiştir. Betimsel tarama modeli kullanılan araştırmada, veriler kaynak tarama yöntemi ile toplanmış ve bestekârın eserlerindeki farklı değişkenler IBM SPSS Statistics 20 programı ile analiz edilmiştir. Bestekârın TRT repertuvarında 63 adet sözlü eseri olduğu, 34 farklı makam kullandığı, en çok acemaşiran ve rast makamını tercih ettiği, kullandığı 11 farklı usulden en çok nim sofyan ve sofyan usûlünü, eserlerinde söz yazarı olarak da en çok Celalettin Kurt’u tercih ettiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Bestekârın sözlü eserlerinde 6 farklı form kullandığı tespit edilmiş, bu nedenle araştırmada incelenen eserler 6 adet form ile sınırlandırılmış, her formdan seçilen bir adet eserin prozodi bakımından incelemesi yapılmıştır. Araştırmada; seçilen sözlü eserler PİT ile incelenmiş, kullanılan yönteme göre güftelerin sözlü eserlere uygun bir şekilde yerleştirildiği ortaya çıkmış ve bu verilere dayanarak söz konusu eserlerin prozodiye uygun olduğu tespit edilmiştir.